Dit artikel verscheen oorspronkelijk in nummer 338 van Total Film. Abonneer u hier op Total Film om nooit een uitgave te missen.
Als genialiteit geduld is, zoals Sir Isaac Newton ooit beweerde, dan is Total Film getuige van genialiteit in overvloed op het dub-podium bij Warner Bros. in Burbank, Californië, op een ongewoon regenachtige dag in januari. Hier wordt de laatste hand gelegd aan de geluidsmix van de nieuwe film van Christopher Nolan, Oppenheimer – het waargebeurde verhaal van een gemarteld genie wiens impact op de geschiedenis moeilijk te overschatten is.
In deze ruimte hebben Nolan en zijn producerende partner en vrouw, Emma Thomas, hun films gemixt, al vanaf The Prestige uit 2006. Hoewel Oppenheimer wordt gedistribueerd door Universal, worden deze faciliteiten vaak verhuurd tussen studio’s (Nolans Memento werd eigenlijk gemixt op het Universal-terrein).
SUBSCRIBE
(Afbeelding credit: Universal/Melinda Sue Gordon/Total Film)
Dit artikel verscheen voor het eerst in het tijdschrift Total Film – abonneer u hier om te besparen op de omslagprijs, exclusieve covers te ontvangen en het elke maand bij u thuis of op uw apparaat te laten bezorgen.
Dub stage 1 heeft een enorm scherm, met daarvoor een bank met bureaus van 30ft breed, bezet door minstens een half dozijn mensen die aan monitoren zitten (velen van hen zijn langdurige medewerkers van Nolan). TF glijdt naar de achterkant van de kamer en zakt onderuit op een zwarte sofa, terwijl Nolan – samen met editor Jennifer Lame (Tenet) – het team door een paar nauwgezette soundtrack tweaks leidt over een paar minuten aan (ronduit prachtig uitziend) beeldmateriaal van Oppenheimer.
De film is het verhaal van J. Robert Oppenheimer, de Amerikaanse natuurkundige die beschouwd wordt als de ‘vader’ van de atoombom en, in de woorden van Nolan, “de belangrijkste persoon die ooit geleefd heeft”. Oppenheimer was een wetenschappelijk genie die toezag op de creatie van ’s werelds meest vernietigende wapen. Later lobbyde hij tegen de verspreiding van kernwapens en werd zijn loyaliteit in het openbaar onder de loep genomen toen hij werd onderworpen aan een veiligheidshoorzitting vanwege connecties met de Communistische Partij.
Stemmen zijn gedempt, maar niet gefluisterd, en de sfeer is ontspannen, gemoedelijk, omdat de geluidsmix nauwkeurig is afgesteld. De beelden bevatten een zwart-wit rechtszaakscène waarin Robert Downey Jr.Lewis Strauss vragen stelt over een FBI-dossier over Oppenheimer. Daarna gaan we naar een scène met een jonge Oppie (zoals hij bij zijn vrienden bekend stond) op Berkeley. Cillian Murphy – een frequente en waardevolle bijrol voor Nolan – neemt hier de leiding.
“Rol een beetje van de top af in de laatste seconde,” suggereert Nolan, terwijl het team zich een weg baant door de geluidsmix om het niveau van de subliem klinkende partituur van Ludwig GÖransson precies goed te krijgen. Het proces heeft zijn eigen taal (“De staart is goed, misschien moeten we de aanval wat afzwakken?”), terwijl de minuten aan beelden keer op keer worden afgespeeld en de mix tot in de perfectie wordt uitgebeiteld. Zelfs in deze korte blik wordt de ambitie van Oppenheimer blootgelegd. Het verhaal dat van tijd verandert. Murphy’s decennia omspannende optreden. Een uitgebreide ondersteunende cast, waaronder een formidabele Downey Jr. Een indrukwekkende blik op enkele praktische speciale effecten die de zoemende, suizende microscopische onderdelen van de wetenschap waarin Oppenheimer pioniert, weergeven. Het dreunende geluidsontwerp onder sommige van deze trippy beelden doet de kamer schudden.
Gedurende de hele procedure loopt Nolan naar verschillende monitoren. “Probeer het, we kunnen altijd terug,” lijkt een mantra te zijn voor deze sessies. Het niveau van de score wordt aangepast. Een kleine ADR-tweak verduidelijkt de uitspraak van een naam. Als iets “Perfect” wordt bevonden, wordt het opgenomen en gaat het team verder. Ondanks alle precisie is de stemming luchtig. “Wat dat ook was, we moesten het niet doen,” grapt Nolan na één run-through.
Wanneer het team pauzeert voor de lunch, gaat TF met Nolan naar een lounge aan de zijkant van het podium. “We balanceren de geluidseffecten, de dialoog en de muziek, en polijsten de film, eigenlijk,” legt hij uit. De film duurt – in de woorden van Nolan – “zo’n drie uur”. Dat is veel materiaal dat deze aandacht nodig heeft. Op dit moment heeft hij de film “honderden en honderden” keren bekeken.
Nucleaire frisson
(Afbeelding credit: Universal)
Een nieuwe Christopher Nolan film brengt zijn eigen verwachtingen met zich mee. Hoewel zijn films duidelijk origineel zijn in een tijdperk van IP-geleide blockbusters, zijn de handelsmerken van Nolan onder andere gedurfde verhaalstructuren, een toewijding aan praktische effecten op grote schaal, celluloid-fotografie op groot formaat (Nolan was de drijvende kracht achter de IMAX-hausse in speelfilms) en baanbrekend geluidsontwerp. Tot nu toe is Oppenheimer de eerste Nolan-film die geclassificeerd kan worden als een biopic (hoewel hij een onuitgevoerd Howard Hughes-project heeft gescript dat op een zijspoor werd gezet door The Aviator van Martin Scorsese). Dunkirk speelt zich weliswaar af tijdens de echte evacuatie in de Tweede Wereldoorlog, maar bevat geen personages die gebaseerd zijn op specifieke mensen en houdt de grotere politieke context op de achtergrond, met als prioriteit een overlevingsverhaal tegen de klok. Oppenheimer vertelt het verhaal van een man die de loop van de geschiedenis veranderde, ook al worden zijn leven en ervaringen eerder in grote lijnen herinnerd dan in detail.
“Ik heb me altijd aangetrokken gevoeld tot interessante hoofdpersonen – hoofdpersonen die dubbelzinnig zijn,” zegt Nolan, gekleed in zijn onofficiële uniform van donkere blazer, tweed gilet en lichtblauwe linnen sjaal, nippend aan thee uit een grote zwarte mok. “Ik denk dat van alle personages waar ik mee te maken heb gehad, Oppenheimer verreweg het meest dubbelzinnig en paradoxaal is. En dat zegt veel, aangezien ik drie Batman-films heb gemaakt.”
In feite is het de waargebeurde aard van Oppenheimers verhaal die Nolan in staat stelde om deze preoccupatie tot het uiterste door te drijven. “Er zijn geen gemakkelijke antwoorden op welk aspect van het verhaal dan ook,” vervolgt Nolan. “Ik denk dat hij in zekere zin het uiterste is van het type hoofdpersoon waarin ik door de jaren heen geïnteresseerd ben geweest.”
Wat maakt Oppenheimer dan zo tegenstrijdig en dubbelzinnig? Nolan is al lange tijd in hem geïnteresseerd. “Toen ik voor het eerst de verwijzing naar Oppenheimer in Tenet las, was ik zeker niet verbaasd om het daar te zien, want het is altijd een onderwerp geweest dat Chris heeft gefascineerd,” zegt Thomas als we later goed bijpraten. Die verwijzing is Priya (Dimple Kapadia) die Oppenheimer en het Manhattan Project noemt, en het beslissende moment waarop ze de bom testten, ondanks dat ze geloofden dat er een klein risico bestond dat de resulterende kettingreactie de atmosfeer zou doen ontbranden. “Ik vind het wel leuk dat hij ons in zijn films aanwijzingen geeft voor het volgende. Ik denk dat hij al lang geïntrigeerd is door Oppenheimer als een historische figuur, maar ook door het verhaal over hoe het Manhattan Project tot stand kwam en wat er daarna met Oppenheimer gebeurde.”
Extreme tegenstrijdigheden doordringen het leven en werk van Oppenheimer. Het boek waarop de film is gebaseerd – American Prometheus van Kai Bird en Martin J. Sherwin uit 2005 – grijpt voor de titel terug op de Griekse mythologie (een parallel die Scientific Monthly al in 1945 trok). Volgens de legende stal Prometheus het vuur van de goden en gaf het aan de mensheid, en werd voor zijn daden gestraft met eeuwige kwelling.
Oppenheimer en zijn medewerkers van het Manhattan Project zouden de mensheid het ultieme wapen schenken/veroordelen, ontstaan tijdens de smeltkroes van de Tweede Wereldoorlog in het Los Alamos National Laboratory, een geheime faciliteit gewijd aan het creëren van een “gadget” dat de oorlog zou beëindigen. Om de analogie met de Griekse mythologie verder uit te breiden: de uitvinding van de atoombom opende een doos van Pandora die nooit meer gesloten zou worden.
Naast de extreme tegenstrijdigheid in het hart van zijn werk, was Oppenheimer een man van velen. Hij was een wetenschappelijk genie wiens bekwaamheid de wereld zou veranderen, maar hij was ook een estheet en poëzieliefhebber. Hij kon sociaal onhandig zijn, maar was ook een overspelige rokkenjager. Briljant, maar naïef. En ondanks zijn wetenschappelijke gaven, was hij diep spiritueel. Hij leerde Sanskriet en liet zich inspireren door de heilige Hindoeïstische tekst de Bhagavad Gita. Toen het wapen tijdens de Trinity Test tot ontploffing werd gebracht, sprak Oppenheimer een beroemde zin uit die tekst: “Nu ben ik de Dood geworden, de vernietiger van werelden.”
Power Trip
(Afbeelding credit: Universal)
Deze titelrol stelt hoge eisen aan een acteur. Nolan zegt dat hij scenario’s schrijft zonder aan casting te denken, omdat hij vindt dat het beperkend kan zijn. Maar hier stapt Cillian Murphy – die al in vijf films van Nolan meespeelde: Inception, Dunkirk en de Dark Knight-trilogie – in de hoofdrol.
“Ik denk dat elke acteur ter wereld met Chris Nolan zou willen werken, ongeacht de grootte van de rol,” vertelt Murphy vanuit zijn huis in Dublin aan TF. “En onze werkrelatie heeft zich nu al meer dan 20 jaar ontwikkeld. Ik voel me echt heel gelukkig. En ja, ik hoopte altijd stiekem dat hij een grote rol voor me zou vinden. En toen belde hij me gewoon in september 21. Hij belde me gewoon uit het niets en zei: “Hier is het script en hier is de rol. Ik zou het geweldig vinden als jij die zou spelen.” Zo gaat hij te werk,” lacht Murphy. “Het was enorm, en het heeft even geduurd voordat ik de omvang van de rol kon bevatten, en de omvang van de mogelijkheid. Ik had veel tijd om me voor te bereiden.”
“Hij speelt een enorm deel van het leven van die man,” zegt Nolan, “en dat brengt uitdagingen met zich mee. Ik bedoel, ja, er zijn fysieke uitdagingen. Maar meer dan dat, de psychologische uitdaging is om te proberen een hele levenservaring van iemand anders in je op te nemen. Niet slechts een moment in de tijd, maar hele periodes van zijn leven en dat aan het publiek te laten zien, en het publiek dat met hem te laten voelen. Het is een grote uitdaging die ik hem heb gesteld. Hij ging veel verder dan ik voor mogelijk had gehouden, gewoon door je mee te nemen in zijn hoofd en zijn ervaring.”
Murphy had slechts een oppervlakkige kennis van Oppenheimer voordat hij zich op het project stortte. “Ik denk dat ik een soort Wikipedia-kennis van Oppenheimer had, zoals de meeste mensen,” geeft hij toe. “Dus toen was het… Nou ja, het was eigenlijk vanaf nul beginnen. Chris begeleidde me daarbij. Je kunt het maar één hap tegelijk doen. Je moet het langzaam doen. En gelukkig hadden we de tijd.” Murphy zegt dat hij nooit van plan was om een imitatie van de echte Oppenheimer te doen, “maar het was erg nuttig voor mij om dat silhouet te vinden, om de iconografie van hem te omarmen, zoals de hoed en de pijp, en zeker de snit van zijn pakken, en om te proberen een fysieke vorm te vinden die dat net zo iconisch zou maken als [hij in het echt was]. Want hij was zich daar erg bewust van. Het was niet toevallig. Hij koos die look voor zichzelf.”
Oppenheimer heeft ook een heel duidelijk accent dat goed gedocumenteerd is in opnames, hoewel Murphy aarzelt om al te diep in te gaan op de details van zijn voorbereiding op de rol. “Ik ben er een groot voorstander van om de film in te gaan zonder enige notie van acteurs vooraf,” lacht hij.
Wat betreft waarom Murphy geschikt leek voor de rol, heeft Nolan het over zijn “intense ogen” (die hij al sinds Batman Begins goed gebruikt voor Nolan) als startpunt. “Maar in werkelijkheid zijn er gewoon niet zoveel acteurs van wie je op het eerste gezicht kunt zeggen: ‘Ja, we gaan deze man drie uur lang spelen’. Je stelt een eis aan een acteur die maar heel weinig acteurs in de filmgeschiedenis kunnen waarmaken. Ik moet zeggen dat zelfs met dat vertrouwen in hem, hij me elke dag op de set bleef verrassen. En toen we in de montagesuite kwamen en de voorstelling in elkaar zetten en de waarheid ervan zagen, was ik absoluut weggeblazen.”
Ensemble
(Afbeelding credit: Universal Pictures)
De focus op subjectieve ervaring is een ander aspect van Oppenheimer dat de film stevig in het oeuvre van Nolan plaatst (en de mix van zwart-wit en kleurenfotografie grijpt terug op Memento uit 2000). “Ik schreef het script in de eerste persoon, wat ik nog nooit eerder had gedaan,” zegt hij. “Ik weet niet of iemand dat ooit gedaan heeft, of dat iets is wat mensen doen of niet… De film is objectief en subjectief. De kleurenscènes zijn subjectief; de zwart-witscènes zijn objectief. Ik schreef de kleurenscènes vanuit de eerste persoon. Dus voor een acteur die dat leest, denk ik dat het in sommige opzichten behoorlijk ontmoedigend is.”
Maar ondanks dat Robert Oppenheimer centraal staat in het verhaal, opereert hij in een kolossaal historisch moment, waardoor Nolan een ronduit duizelingwekkende bijrol heeft weten te bemachtigen. Het is een ander element van de film dat ervoor zorgt dat het meer een ‘event picture’ is dan een standaard historische biopic.
Naast Murphy speelt Emily Blunt Oppenheimers vrouw Katherine, beter bekend als Kitty. Blunt, een nieuwkomer bij Nolan, beschrijft het proces van het bemachtigen van de rol aan TF. “Ik denk dat als hij eenmaal besloten heeft om je te ontmoeten, dat betekent dat dat goed nieuws is, omdat hij zo specifiek is,” onthult ze. “Maar ik las [het script] bij hem thuis, en het was absoluut hartverscheurend. En eerlijk gezegd zou ik het gedaan hebben als het maar één scène was.”
Als TF vraagt of het een uitdaging was om het script in één keer te lezen, aangezien het een drie uur durend, tijdperk-overspannend epos is dat worstelt met enkele van de grootste wetenschappelijke doorbraken en ingewikkeldste thema’s van onze tijd, zegt Blunt: “Nee, want het script was zo emotioneel, en het leest als een thriller. Het is bijna alsof hij een Trojaanse paard een biopic in een thriller heeft veranderd. Het is echt hartverscheurend, het hele verhaal. Ik werd gewoon volledig gegrepen door het verhaal, het portret van deze man, en, denk ik, het trauma van zo’n brein.”
Hoewel de gebeurtenissen die in de film aan bod komen zeer gedetailleerd gedocumenteerd zijn in het boek van Bird en Sherwin (en talloze andere historische documenten), aarzelt de cast om al te veel in detail te treden voordat het bioscooppubliek de kans heeft gehad om de film te zien.
“Maar voor iedereen die iets over Kitty Oppenheimer weet, was ze een behoorlijk monumentale aanwezigheid in zijn leven als vertrouwelinge en als een echt wetenschappelijk brein,” onthult Blunt. “Maar ze was, weet je, een hele grote persoonlijkheid.” Ze lacht. “Niet per se iemand die voldeed aan het ideaal van een huisvrouw uit die tijd, maar een heel groot karakter.”
Murphy en Blunt werkten eerder samen aan A Quiet Place Part 2. “Ik denk dat je soms dingen gratis krijgt,” zegt Murphy. “Als acteurs hebben samengewerkt, en het is goed gegaan, en ze zijn vrienden, dan gebeurt er iets op het scherm. En de reis die deze personages in Oppenheimer moeten maken is een soort buitengewone reis. Ik denk dat het op twee manieren voordeel oplevert, want Emily is een van de beste acteurs die er is, en dan hebben we deze geschiedenis al.”
De cast is ook uitgebreid met de eerder genoemde Robert Downey Jr. als Lewis Strauss, voorzitter van de Amerikaanse Atomic Energy Commission, die een dominante tegenstander van Oppenheimer was tijdens zijn rechtszaak in het McCarthy-tijdperk; Matt Damon als Leslie Groves, een topambtenaar van het leger die als directeur van het Manhattan Project diende; en Florence Pugh als Jean Tatlock, een psychiater en links georiënteerde schrijfster die een relatie met Oppenheimer had die begon voordat hij met Kitty getrouwd was.
Maar dat is nog maar het topje van de ijsberg aan bijrolspelers, waaronder A-listers, Oscarwinnaars en karakteracteurs. Om een paar bekende gezichten te noemen: Rami Malek, Kenneth Branagh, Benny Safdie, Dane DeHaan en Alden Ehrenreich. Josh Hartnett maakt ook zijn debuut voor Nolan, nadat hij hem eerder had ontmoet om eerdere projecten te bespreken die niet goed uitpakten (het bekendst is Batman Begins).
“Met het aantal gigantische filmsterren in deze film zou je verwachten dat de ego’s van veel mensen een rol gaan spelen,” vertelt Hartnett aan TF. “Ik denk dat je dat niet ziet in de films van Christopher Nolan, omdat iedereen weet dat ze er voor een heel specifieke reden zijn, en ze zijn er om de film en de filmmaker te steunen. Dus de ego’s worden min of meer aan de deur gecontroleerd, en daarom kun je veel natuurlijker zijn en jezelf zijn, zowel op de set als daarbuiten. En als je in niemandsland aan het filmen bent, leer je de mensen vrij goed kennen.”
Hartnett speelt Ernest Lawrence, een kernfysicus die essentieel werk heeft verricht voor het Manhattan Project. “Ik wist heel weinig over hem voordat ik deze rol aannam, en het verbaast me dat iemand die zo’n belangrijke rol speelde in de keuzes die gemaakt werden rondom zowel het Manhattan Project als het Rad Lab [MIT Radiation Laboratory] en de natuurkunde binnen de VS in het algemeen… dat ik heel weinig bekendheid met hem had als historische figuur was verrassend.”
Hartnett aarzelt in dit stadium ook om zich te verdiepen in de portrettering van het personage, maar zegt wel dat Oppie en Lawrence ‘beste vrienden’ waren. “Lawrence vernoemde een van zijn kinderen naar Oppenheimer, en ze werkten lange tijd heel nauw samen en werden uiteindelijk hechte collega’s,” zegt hij.
Thomas zegt dat ze hun vaste casting director, John Papsidera (Memento, de Dark Knight-trilogie en meer), al heel vroeg in het proces aan boord haalden: “Toen we het project naar studio’s brachten, wilden we tegen hen kunnen zeggen: ‘Dit zijn het soort acteurs waar we aan denken,'” zegt Thomas. “We wisten vanaf het begin dat we wilden proberen een echt fantastische cast samen te stellen.”
Voor Nolan betekent het iets van een terugblik naar een vorig tijdperk van films maken. “Toen ik Batman Begins aan het casten was, was mijn motto voor de studio: ‘Ik wil doen wat Dick Donner deed in Superman 1978.’ Ik herinner me dat ik als kind die grote acteurs zag – Glenn Ford… Marlon Brando… Gene Hackman… die ongelooflijke cast. De film voelde zo groot aan… Dat was iets dat in sommige opzichten uit de popfilms verdwenen was. Met Batman Begins hebben we echt geprobeerd om dat terug te brengen. Dus hoewel ik altijd geprobeerd heb om de best mogelijke acteurs te casten, is er een reden dat veel filmsterren zijn waar ze zijn. Het is voor mij echt een leuke en uitdagende combinatie van een ongelooflijk ensemble, maar de film is zo gericht op de ervaring van één man en de kijk van één man op de wereld.”
Praktische magie
(Afbeelding credit: Universal Pictures)
De casting is slechts één aspect van de film dat resoluut old-school is. Nolan is al lang een voorstander van celluloid en pionierde met het gebruik van grootformaat IMAX-film in speelfilms, vanaf The Dark Knight. Voor de zwart-wit sequenties van Oppenheimer werd voor het eerst analoge zwart-wit IMAX-film gebruikt.
Nolan heeft altijd de voorkeur gegeven aan praktische effecten waar mogelijk, en die traditie zet zich voort met Oppenheimer. Waar anderen er misschien voor zouden kiezen om de Trinity Test (het testen van de atoombom in juli 1945) volledig met CGI na te bootsen, gooide Nolan het over een andere boeg en begon al vroeg besprekingen met special-effects supervisor Scott R. Fisher en visual-effects supervisor Andrew Jackson. “Het onderscheid is: special effects zijn dingen die je op de grond doet, en visual effects zijn dingen die je in postproductie doet, in grote lijnen,” zegt Nolan.
“[Jackson has] got a background in both. So he was able to go to Scott Fisher, who was running special effects on the film, and talk about my initial impulse, which was: ‘Yes, we’ve got to represent the Trinity Test, but we also have to represent these images, these things in Oppenheimer’s head; his ability to look into matter, and see and feel energy there.’ The most obvious thing to do would be to do them all with computer graphics. But I knew that that was not going to achieve the sort of tactile, ragged, real nature of what I wanted. And so the goal was – and in the end, we have achieved it – the goal was to have everything that appears in the film be photographed. And have the computer used for what it’s best for, which is compositing, and putting ideas together; taking out things you don’t want; putting layers of things together.”
Zoals u in de meest recente trailer kunt zien, komt Nolans smaak voor schaal ook naar voren in de recreatie van het Los Alamos National Laboratory in New Mexico. Hoewel sommige interieurs op de echte locatie zijn opgenomen, is het gebied rondom Los Alamos nu zwaar gemoderniseerd om toeristen te ontvangen. Er werd besloten om de buitensets op een mesa in New Mexico te bouwen, op een uitgestrekt stuk woestijn zonder andere structuren in de buurt. “Ik was echt blij met de combinatie van de mogelijkheid om te bouwen hoe het er in 1942 zou hebben uitgezien, maar ook om op de echte plaatsen te zijn waar we de geschiedenis konden zien,” zegt Nolan. “Dat voelde gewoon belangrijk voor het project.”
“Er was veel uitdaging in termen van de omgevingen waarin we ons bevonden,” zegt Thomas. “Toen we de Trinity Test opnamen, waren we in de woestijn, en er was zand, en er was wind. We maakten regen. Het was veel.”
“Dat was een compleet transport, om daar te zijn,” zegt Blunt. “Toen we voor het eerst naar Los Alamos reden, had ik zoiets van: ‘Dit voelt als ouderwets Hollywood filmmaken,’ zoals je ziet op die ouderwetse, zwart-wit foto’s op de set. Het is gewoon zo meeslepend als je praktisch op een set mag werken die textuur heeft en die je kunt aanraken. De hele ervaring voelt tastbaar en echt en toegankelijk.”
Nieuwe wereldorde
(Afbeelding credit: Universal)
Het gevaar van de macht die Oppenheimer en zijn medewerkers ontketenden is nooit weggeweest, maar de thema’s van de film – en Oppie’s onrust – voelen nu misschien wel relevanter dan ooit, nu de dreiging van een nucleaire oorlog de laatste tijd weer op de voorgrond van het publieke bewustzijn is geplaatst.
“Ik sprak in het begin met een van mijn kinderen over wat ik aan het schrijven was, en hun reactie was: ‘Zijn mensen zo geïnteresseerd in dat aspect? Zijn ze nu zo geïnteresseerd in kernwapens?'” herinnert Nolan zich. “Wat op dit moment ondenkbaar lijkt dat iemand dat gezegd zou hebben. Maar de verschuiving is diepgaand geweest. Kernwapens zijn een van die dingen – een van die existentiële bedreigingen – waar de mensheid mee te maken heeft en waar we soms voor kiezen om ons zorgen over te maken, en op andere momenten kiezen we ervoor om ons zorgen te maken over andere dingen. Ik denk dat mensen zich er op dit moment heel erg bewust van zijn, en er veel over nadenken, door de ontwikkelingen in Oekraïne natuurlijk. Maar het is iets dat, vanaf Hiroshima, nooit is verdwenen als een bedreiging.”
“Ik denk 100% dat het wel degelijk [tot de dag van vandaag] spreekt,” beweert Murphy. “Het is ongelooflijk relevant, denk ik.”
“Ik denk dat het onwerkelijk was dat dat allemaal begon in Rusland en Oekraïne toen we aan het filmen waren,” zegt Blunt. “Het was onwerkelijk, en natuurlijk onverwacht door Chris en Emma. Maar ja, heel actueel.”
Een actueel onderwerp. Een gecompliceerde, paradoxale hoofdpersoon. Een cast van topklasse. Handgemaakte effecten. Epische schaal. Je zou het clichÉ gemakkelijk kunnen aanpassen om te zeggen dat alleen Nolan dit soort films nog maakt. Nolan is zich ervan bewust dat het zelden voorkomt dat een historische biopic op deze schaal wordt gemaakt.
“Het besef komt wanneer je met de studio begint te praten over: ‘Wat zijn de precedenten?'” zegt Nolan. “En je moet zover teruggaan als iets als JFK, wat een gebeurtenis was: een grote film en een grote, grote ervaring voor mensen.”
Over hoe de cast ziet wat deze historische biopic in essentie Nolanesk maakt, zegt Murphy: “Er zitten elementen van een thriller in, en het heeft die epische kwaliteit. Je kunt nooit, maar dan ook nooit voorspellen welke kant een film van Christopher Nolan op zal gaan. En hij doet het hiermee opnieuw, maar ik denk op zo’n enorm doek, en met deze enorme thema’s. Het is verbijsterend. Iedereen die erin zit is verbluffend, en hij heeft echt iets bijzonders gedaan.”
“Het wordt duidelijk geen rechttoe rechtaan biografisch stuk op de manier waarop we hebben gezien dat er andere biografische films worden gemaakt,” zegt Hartnett.
“Ik zou deze film gewoon geen biopic willen noemen,” zegt Blunt. “Dit is een thriller vol hartkloppingen – een grote evenementenfilm. Het is een overweldigende ervaring. Ik had het gevoel dat mijn botten zouden versplinteren als ik ernaar keek.”
Nadenkend over Oppenheimers ijlere positie in het huidige filmlandschap, als een serieus zwaar drama dat ook spektakel in overvloed biedt, overweegt Nolan: “Ik denk dat er steeds meer in de filmwereld een fragmentatie is tussen entertainment en drama, of serieus drama in tegenstelling tot frivool entertainment. Er bestaat het gevaar dat die dingen in Hollywoodfilms te ver uit elkaar gaan lopen. Maar er is altijd al die eb en vloed geweest, gedurende de 100 jaar dat de filmcultuur in Hollywood bestaat.”
Binnenkort zal Oppenheimer die theorie op de proef stellen wanneer deze unieke biopic op het hoogtepunt van het blockbuster seizoen verschijnt.
“Je hoopt het juiste moment te pakken te krijgen, en dat ligt in de handen van de filmgoden,” zegt Nolan. “Maar er mag nooit onderscheid worden gemaakt tussen deze dingen. Als je kijkt naar de ervaring van Oppenheimer, dan heeft hij te maken met een aantal van de meest gespannen en paradoxale scenario’s die veel verder gaan dan alles wat je in fictie kunt stoppen.”
Oppenheimer is nu uit op Universal 4K UHD, Blu-ray en DVD.
Bekijk voor meer informatie over het einde van het jaar onze gidsen met de beste films van 2023 en de beste tv-programma’s van 2023.