Het is zeven jaar lang wachten geweest op een nieuwe Gareth Edwards-film. In 2016 legde de Britse regisseur achter Monsters en Godzilla de lat voor alle Star Wars-films aan deze kant van de originele trilogie – Rogue One landde net zo recht en eerlijk als Luke’s torpedo-schot in de thermische uitlaatpoort van de Death Star.
Maar nu is hij terug met The Creator – die op de cover van het nieuwe nummer van Total Film magazine staat. De vierde film van Edwards is een originele IP sciencefiction blockbuster die barst van de schaal, het spektakel en de set-pieces… en ook van de ziel. Indrukwekkend is dat, terwijl er in de toekomst een totale oorlog wordt uitgevochten tussen mensen en AI, de film ook vol zit met gelaagde karakterisering, diepgaande, hersenkrakende ideeën en doorleefde, authentieke omgevingen.
Het kernconcept? Ex-special forces agent Joshua (John David Washington) moet een missie voltooien om wat nieuwe AI-technologie veilig te stellen die anders het uitsterven van de mensheid zou kunnen veroorzaken. Maar die technologie blijkt een jong kind te zijn, Alphie (nieuwkomer Madeleine Yuna Voyles), en Joshua begint zijn doel in twijfel te trekken terwijl hij met haar reist en een band opbouwt.
Total Film gaat met Edwards om de tafel zitten om antwoord te geven op alle vragen die u zich na het zien van de ongelooflijke trailer wanhopig zult stellen…
(Afbeelding credit: Disney/20th Century Studios)
Totaal Film: De trailer begint met een nucleaire ontploffing in Los Angeles, waarbij de voice-over ons vertelt dat dit 10 jaar geleden is gebeurd. In welk jaar zitten we nu?
Gareth Edwards: De film begint met een proloog die de gebeurtenissen laat zien die tot het begin van deze film hebben geleid. De atoombom – de ramp die ervoor zorgde dat het Westen AI afwees – was in 2055. En dan, ‘vandaag 10 jaar geleden’… dus dan is het 2065. En de proloog is vijf jaar eerder. Dus eigenlijk begint de film in 2070.
En het personage van Gemma Chan, Maya, heeft met de AI geleefd?
Ja. Ze woont in wat wij Nieuw Azië noemen, wat een smeltkroes van landen is door de oorlog tegen het Westen. De grenzen zijn opgeheven. Ze is dus opgegroeid tijdens dat conflict. In wezen kunnen AI geen kinderen krijgen, en deze oorlog heeft voor veel wezen gezorgd. Omdat sommige van [de AI] in het verleden zijn gemaakt als oppasrobots en zo, neigen ze naar kinderen, dus voeden ze die op. Er zijn veel gemeenschappen in de film waar een familie kan bestaan uit een paar robots en een paar kinderen.
Dus het Westen heeft AI afgezworen, maar Nieuw-Azië is doorgegaan op de ingeslagen weg?
Ja, ze zijn doorgegaan met het ontwikkelen van dingen tot ze ongelooflijk geavanceerd waren, tot op een menselijk niveau. In onze film is alle AI heel duidelijk. Je weet wie AI is en wie niet. Er zijn geen trucjes, zoals een onthulling dat iemand echt AI blijkt te zijn. Het is niet zo’n soort film. Je weet meteen of iemand het is of niet, en dat komt vooral door de mech en het gat in de zijkant [wijst naar de slaap], door het hoofd. Ik wilde dat het aanvoelde als het klassieke beeld van de “evolutie van de mens”, van aap naar Neanderthaler naar homo sapiens. Ik wilde dus dat de evolutie van de robotica zou gaan van heel doosachtig – u weet wel, Sony Walkman-stijl – helemaal tot, met uitzondering van de mech, volledig menselijk uitziend.
(Afbeelding credit: Disney/20th Century Studios)
John David Washingtons ex-special forces agent Joshua moet op een missie om het ultieme AI-wapen veilig te stellen, wat een kind blijkt te zijn…
Ik heb het gevoel dat de film op dat punt afwijkt van conventionele AI-films. Op dat moment slaat hij linksaf. Ik hou gewoon van het idee waar we nu mee worstelen: is AI goed of slecht? Moeten we het omarmen? Moeten we het controleren of afwijzen? Wat gebeurt er als het potentieel gevoelig genoeg is om zijn eigen mening te hebben over de vraag of we het moeten controleren of niet, of we het moeten wegdoen, uitschakelen, vernietigen? En ik hou ook van de beeldspraak van [Japanse manga- en filmserie] Lone Wolf And Cub. Het idee van een oude, afgestompte krijger en een heel onschuldig klein kind. Ik hield gewoon van het idee van een science-fiction versie daarvan. The Creator is het verhaal van een onwillige vader. Ik denk, misschien, vanwege de plaats in mijn leven. Ik heb geen kinderen. Het is iets wat ik altijd heb uitgesteld. Maar mijn instincten werken. Al mijn vrienden die kinderen hebben, zeggen tegen me: “Dit is waarschijnlijk iets waar je van opknapt, Gareth – als je een kind zou opvoeden.
Dus de zorg voor dit AI-kind maakt Joshua beter?
Hij noemt haar Alphie omdat haar codenaam Alpha Omega is. Ze doet hem zeker twijfelen aan wat hij denkt. Ik vind het leuk als personages veel ruimte hebben om zich te ontwikkelen. Maar de hele film… Mijn favoriete soort sciencefiction is als er echt moeilijke vragen worden opgeworpen waar geen gemakkelijke antwoorden op zijn. Ik hoop dat de film niet zo zwart-wit aanvoelt. Je bent een groot deel van de film onzeker over de vraag of AI goed of slecht is, en je ziet beide kanten van de medaille.
In de trailer maken we ook kennis met Ken Watanabe’s Harun. Hij is een ‘simulant’. Hoe past hij in het verhaal?
Harun staat aan de kant van wat je de opstand zou kunnen noemen – de AI die terugvecht tegen het Westen, in de guerrillaoorlog die gaande is op de landbouwgronden van Nieuw-Azië. Harun heeft Maya helpen opvoeden. Hij is dus een soort vaderfiguur voor het personage van Gemma Chan.
Wie is de Schepper?
Daar proberen ze achter te komen. Ze kennen de identiteit van de Schepper niet. Het is eigenlijk de persoon die de geavanceerde AI heeft gemaakt. De AI aanbidt deze persoon als een god. Amerika probeert deze persoon te doden en uit de vergelijking te halen, en dat zal hopelijk de oorlog stoppen.
(Afbeelding credit: Disney/20th Century Studios)
U noemt ‘god’. Spelen spiritualiteit en religie hierin een rol? In de trailer vraagt Alphie aan Joshua: “Ga je naar de hemel?
Er zijn een heleboel concepten en ideeën die vroeger tot het domein van religie en spiritualiteit behoorden, maar die nu, door de manier waarop AI zich ontwikkelt, meer in de realiteit van deze vooruitgang in de wetenschap terechtkomen. Er wordt bijvoorbeeld gezinspeeld op reïncarnatie in onze film, het idee dat je jezelf in wezen kunt kopiëren en plakken. Er is een zin van een bedrijf in de film waarin ze willen dat mensen hun gelijkenis doneren, wat in feite betekent dat je jezelf kopieert, zodat ze versies van jou als AI kunnen afdrukken. Mensen zouden hun studie of wat dan ook kunnen betalen door hun beeltenis en hun hersenscan te doneren, zodat ze deze AI-kopieën kunnen afdrukken. Maar het idee van reïncarnatie en leven na de dood, dat zijn allemaal dingen die de technologie in onze film een beetje kan doen. In plaats van gescheiden werelden te zijn tussen technologie en religie, vind ik vooral in Azië een veel interessantere smeltkroes van het oude verleden en de geavanceerde technologische toekomst. Waar je ook gaat in Azië, er is altijd wel een tempel, of het nu boeddhisme of hindoeïsme is. Spiritualiteit is overal.
Heeft u The Creator niet bedacht terwijl u zelf op reis was?
Mijn hersenen werken zo dat als ik op reis ging, ik science-fiction versies zag van alles waar ik naar keek. Je zit in Angkor Wat, die boeddhistische monniken lopen erdoorheen en je denkt bij jezelf: “stel je voor dat dat robots waren”. Het wordt een ultrafascinerend beeld waarbij je denkt: “Ja, als er AI zou zijn, wat zouden zij dan geloven? Zouden zij geloven in leven na de dood? In theorie sterven ze niet en weten ze wie hun schepper is. In onze film is de AI gemaakt voor bepaalde taken. We gaan hier nooit echt op in, maar de gedachte is dat ze na een paar jaar voor dat doel gewerkt te hebben, mogen doen wat ze willen. Het lijkt erop dat onevenredig veel AI’s monnik willen worden. Ze vinden het duidelijk erg leuk of worstelen met deze diepe, filosofische vragen over: “Zijn ze echt? Bestaat er een ziel?
Het is moeilijk om niet aan Vietnamfilms te denken als je de trailer bekijkt en binnenvallende Amerikaanse soldaten door boerderijen en rijstvelden ziet trekken…
Ik ging naar Vietnam en eindigde met een rondreis door het land met [Kong: Skull Island regisseur] Jordan Vogt-Roberts. Ik heb die hele reis alleen maar over robots en AI nagedacht. Elke keer als ik iemand op een boot of in een rijstveld verruilde voor een robot, werd ik er echt enthousiast van. Ik had zoiets van: “Dit is een beeld dat ik nog niet eerder heb gezien, dat aanvoelt als een interessant huwelijk tussen de Vietnamfilms en de sciencefiction waarmee ik ben opgegroeid.
Dus, waarom is Alphie het ultieme wapen? Is zij de volgende generatie AI?
Elke AI in de wereld is kopiëren en plakken. We kunnen het menselijk brein scannen en een nieuw brein printen. Maar de Schepper heeft bedacht hoe hij een AI kan maken die dat niet meer is, die kan groeien. In wezen is dat Alphie. Het is de eerste AI die verder kan groeien dan zoals hij uit de fabriek kwam. Ze zal groeien en heeft een vermogen – een kracht – om dingen te besturen. Zoals dingen draadloos op afstand besturen, waarvan het bereik in de loop van de film groeit.
(Afbeelding credit: Disney/20th Century Studios)
Er is echte schaal en spektakel. Voor dit soort films zijn de decorstukken net zo belangrijk als de ideeën…
Er is iets wat alleen cinema kan, dat kippenvel opwekkende gevoel van schaal en actie. Maar het is ook allemaal zinloos als het u niet interesseert wat er gebeurt of als u niet achter de uitkomst staat. Dus al die scènes zijn ontworpen om u er echt in te trekken. Ik ben er erg trots op, omdat je een personage aanmoedigt om X te bereiken. Veel van die scènes hebben een emotionele lading. Maar het zijn gewoon mogelijkheden, qua beelden, om dingen te maken die een beetje een smeltkroes zijn van de films waar ik mee ben opgegroeid uit de jaren ’80 en ’90. Maar ook beelden waarvan je het gevoel hebt dat je ze wilt zien. Maar ook visuals waarvan je het gevoel hebt dat je ze nog niet gezien hebt, die je ofwel in sciencefictionboeken leest of misschien in anime, waar je nog niet echt de live-action versie van gezien hebt. Het is een soort natte droom van een 14-jarige film waarvan ik wilde dat hij bestond toen ik zo oud was!
Wat waren de vormende films?
Nou, voor de hand liggende: Apocalypse Now, Blade Runner, kies uw James Cameron film, maar ik zou waarschijnlijk zeggen Aliens, vreemd genoeg, meer dan Terminator, Akira, en Baraka was een grote invloed. Ik kan eeuwig doorgaan. Total Recall ook, op een bepaalde manier. Verhaaltechnisch is Total Recall volgens mij qua plot bijna perfect.
Tot slot heeft u in veel landen in Azië gefilmd, in echte boerderijen, dorpen en tempels. Hoe belangrijk was het om die authentieke achtergronden te hebben?
Het was een doorslaggevende factor. Als we daar niet echt konden gaan filmen, dan wilde ik het niet doen. Gelukkig ging New Regency akkoord. We deden een test. Vlak voor COVID, in november 2019, mochten we op locatiescouting gaan. Ik nam een camera en een anamorphische lens uit 1970 mee, we gingen locaties verkennen in Vietnam, Cambodja, Japan, Indonesië, Thailand en Nepal. Ons hele plan was om gewoon naar de beste locaties ter wereld te gaan, want de kosten van een vlucht zijn veel lager dan de kosten van het bouwen van een set. We zouden rond de wereld hinkelen om deze film op te nemen en er daarna een science-fiction laag overheen leggen. Als onze film iets visueels probeert te bereiken, dan moet het ook echt aanvoelen in termen van science-fiction.
(Afbeelding credit: Disney/20th Century Studios)
Zijn jullie op dingen gestuit en hebben jullie die in de film verwerkt?
Er zijn allemaal willekeurige details die er gewoon al zijn, die je nooit zou kunnen creëren. Er is bijvoorbeeld een opname in de film waar ik gewoon uit het raam van de auto aan het filmen was terwijl we onderweg waren – plotseling is daar een man die enorme zakken bananen op een brommer vervoert. En in de postproductie veranderden we hem in een robot. Je vraagt je af: “Wie is die persoon? Wat zijn ze aan het doen?” Maar als je echt naar ergens in de toekomst zou gaan, zou je zoveel van dat soort dingen zien. Als u terugkwam, zouden de mensen zeggen: “Wie is die persoon? Wat doen ze? Wat is dat gebouw daar?” En u zou zeggen: “Ik weet het niet. Ik heb het niet gevraagd. Uw gok is net zo goed als de mijne.
Niet veel films doen dat. Vooral bij evenementenfilms. Elk element is gepland, er is een reden voor…
Als je naar een sciencefictionfilm kijkt waarin alles overduidelijk is, dan is het niet zo interessant. Ik denk dat films als Blade Runner en Star Wars de tand des tijds doorstaan omdat er zoveel visuele momenten zijn waarvan u gewoon niet begrijpt wat het is. Waarom staat er een struisvogel midden op straat in Blade Runner? Er is eigenlijk geen antwoord. Maar u voelt dat het er wel is. Het creëert lagen in het verhaal die er waarschijnlijk niet echt zijn.
The Creator draait op 29 september in de bioscoop. Voor veel meer over de film kunt u het nieuwe nummer van Total Film lezen wanneer deze op 20 juli in de winkels en digitale kiosken ligt.
(Afbeelding credit: Disney/20th Century Studios/Total Film)