Gareth Edwards speelt graag een spelletje als hij op reis is. De visionaire regisseur achter Godzilla en Star Wars prequel Rogue One kijkt graag rond op nieuwe plaatsen en verbeeldt ze door een sciencefictionlens.
Bijvoorbeeld, waar u een gewoon persoon voorbij ziet lopen, stelt hij zich die voor als een robot. Wanneer GamesRadar+ de bescheiden regisseur ontmoet, onthult hij schaapachtig dat het dit “domme spelletje” was dat hem hielp bij het bedenken van de premisse van zijn nieuwe sciencefictionepos The Creator.
“Ik wilde op dat moment echt een robotfilm maken,” herinnert hij zich over zijn bezoek aan Vietnam een paar jaar geleden, “dus ik deed dat stomme spelletje in mijn hoofd waarbij ik mensen als robots voorstelde en keek wat er gebeurde. Ik zag een boeddhistische monnik door een tempel lopen en stelde hem voor als een robot, [en dacht] ‘Oh mijn God, dat is echt interessant: waarom zou een robot een monnik zijn?'”
Edwards voegt eraan toe, en geeft een kijkje in zijn creatieve proces, dat deze ervaring hem echt enthousiast maakte over de combinatie van “spiritualiteit met deze sciencefictionrobot erbovenop”. Dit, in combinatie met zijn liefde voor Vietnamfilms zoals Apocalypse Now, gaf hem het begin van een idee.
“Je stelt je een oorlogssituatie en robots voor en ik dacht gewoon: ‘Dit heb ik nog nooit in een sciencefictionfilm gezien,'” vervolgt hij. “Ik heb gezien hoe je de Vietnamoorlog in de ruimte brengt met Aliens en Avatar. Maar het idee om sciencefiction te nemen en het op de rijstvelden van Vietnam te zetten? Je bent altijd op zoek naar een gat op de Blu-ray plank waar je een nieuwe film in kunt proppen. Er zijn zo weinig gaten in sciencefiction omdat iedereen bijna alles al gedaan heeft, dus ik werd echt enthousiast en dacht: ‘Oh mijn God, dit zou iets kunnen zijn.'”
Morele vragen
(Afbeelding credit: 20th Century Studios)
Die kern van een idee groeide uit tot The Creator, een episch verhaal over wat het betekent om mens te zijn te midden van de groei van kunstmatige intelligentie. De film stelt zich een alternatieve realiteit voor waarin mensen tientallen jaren geleden AI in hun leven accepteerden, om het vervolgens te zien uitgroeien tot iets veel geavanceerders totdat het ondenkbare gebeurt en er een atoombom wordt gegooid.
Als gevolg hiervan raakt de mensheid in oorlog met AI – of de “simulanten” – die meestal naar Azië zijn verhuisd, waar ze nog niet verboden zijn en hun mysterieuze schepper zich schuilhoudt.
Edwards is zich er terdege van bewust dat het verkennen van kunstmatige intelligentie in de filmwereld een platgetreden pad is, dat ook bewandeld is door ijskoude genreklassiekers als Terminator en Blade Runner. Zijn benadering was dan ook om het onderwerp vanuit een iets andere invalshoek te benaderen.
“Ik denk dat als we iets anders deden, het was proberen om ze menselijk te maken,” legt hij uit. “Ik denk dat in veel van dit soort films de robot of AI een beetje koud is, niet helemaal zoals wij. En ik vond het idee dat de AI of het dilemma van deze film is dat ze 100% het gevoel hebben dat ze menselijk zijn, erg leuk.”
Dit morele grijze gebied wordt verkend door ex-soldaat Joshua (gespeeld door Tenet’s John David Washington) die de taak heeft om de architect van de AI te vinden en het nieuwe superwapen dat ze hebben gemaakt te vernietigen. De dingen worden echter erg ingewikkeld wanneer hij ontdekt dat het wapen de vorm heeft aangenomen van een kind genaamd Alphie (gespeeld door nieuwkomer Madeleine Yuna Voyles).
Wat hij vervolgens doet, vormt de kern van het dilemma in deze film. “Joshua kan de oorlog beëindigen, hij kan AI uitroeien en het enige wat hij hoeft te doen is dit kind vermoorden. Dus ze maken een odyssee door dit futuristische oorlogsgebied, waarbij hij weet dat het einde zal resulteren in de executie van dit kind. Terwijl ze onderweg zijn, begint hij aan alles te twijfelen en denkt hij: ‘Is dit echt? Is dit juist? Kunnen we deze dingen uitschakelen? En is dat moord – of is dat net zoiets als een laptop dichtklappen?
Zoemwoord
(Afbeelding credit: 20th Century Studios)
Toen Edwards een paar jaar geleden aan het project begon te werken, kon hij niet weten hoe actueel het zou worden toen het in 2023 de bioscopen bereikte. AI maakt tegenwoordig deel uit van onze dagelijkse gesprekken, niet alleen in discussies over de groei van ChatGPT, maar het is ook een doorlopend debat in de WGA- en SAG-AFTRA-stakingen die Hollywood hebben getroffen.
Het promotietraject voor de film is voor hem echter een openbaring geweest, waaronder een “surrealistisch” moment waarop hij werd geïnterviewd door een robot. Het is een ervaring die hem bevestigde dat het niet lang meer zal duren voordat humanoïde versies van AI geperfectioneerd zullen worden. “Er zitten allemaal dilemma’s in [The Creator] waarvan ik had verwacht dat we die nooit in ons leven zouden krijgen, maar met dingen zoals ChatGPT zijn ze ons opgeslopen.”
The Creator heeft ook in de voorhoede gestaan van de groeiende vijandigheid tegen AI nadat de marketing van de film zag dat het leven kunst imiteerde. Bij een recente American football-wedstrijd werden fans verrast toen ze simulanten in het publiek zagen zitten. De reacties varieerden van humor tot regelrechte terreur, en Edwards geeft toe dat hij een beetje verrast was door de reactie.
“Het was een erg agressieve reactie,” lacht hij als we erover beginnen. “Iemand stuurde me een klein commentaar over de NFL en ze waren echt agressief. Het zet me aan het denken, ‘Oh mijn God, is dit wat er gaat gebeuren als we AI in menselijke vorm krijgen?’ We reageren op menselijk uitziende dingen, we gaan AI in menselijke vorm maken. Het is onvermijdelijk. Maar zodra je dat doet, gaan sommige mensen ze afwijzen en sommige mensen gaan ze als rotzooi behandelen.”
Geld spreekt
(Afbeelding credit: 20th Century Studios)
Maar net zo belangrijk als het openen van de discussie over AI was voor The Creator, was de film ook over het benaderen van blockbusterfilmmaken vanuit een nieuwe invalshoek. Hoewel de regisseur misschien een bekende naam is vanwege de franchises waaraan hij verbonden is, zoals Rogue One en Godzilla, was het eigenlijk zijn eerste film Monsters die de meeste invloed had op The Creator.
Zijn debuut uit 2010, opgenomen met een klein budget met slechts een paar castleden en crewleden, is een masterclass in sciencefictionfilmmaken. En hoewel het budget van $80 miljoen van The Creator ver afstaat van die microfilm, is het ook abnormaal in een druk veld van blockbusterfilms die vaak in de honderden miljoenen lopen. Hoewel Edwards niet graag zegt dat hij deze aanpak probeert “op te schudden”, is hij wel gepassioneerd over het uitdagen van die status-quo.
“Toen we de film aan het ontwikkelen waren, kregen we een rondleiding door een virtual reality studio, voor het geval dat het nuttig zou zijn voor de film,” legt hij uit. “Ik keek op de muur en er was een poster en het was eigenlijk het proces van het maken van een film, onderverdeeld in een soort diagram, wat ieders taak is, wat ze doen, het scenario en het hele proces van het maken van de film.
“Ik keek ernaar en dacht: ‘Het is raar dat ze deze poster hebben, want iedereen in de industrie kent dit’ en de eigenaar zei: ‘Oh, ik zie dat je naar de poster kijkt’ en ik zei: ‘Ja,’ en hij zei: ‘Dat is meer dan 100 jaar oud.’ En ik realiseerde me ineens: ‘Hebben we dit proces in 100 jaar niet veranderd?’ Met al die doorbraken in cameratechnologie en digitale computers en montage, doen we nog steeds precies hetzelfde als rond de eeuwwisseling.”
Voor Edwards is het heel eenvoudig: “Ik denk dat er betere manieren zijn.” The Creator is wat dat betreft een experiment. De film werd zoveel mogelijk op locatie opgenomen, op plaatsen als Japan, Thailand, Indonesië en Cambodja, waardoor kleinere opnames en een vrijer filmproces mogelijk waren. Toen alles klaar was, begon het VFX-werk als Industrial Light & Magic (ILM) bovenop het beeldmateriaal bouwde.
Het is een nieuwe aanpak, en niet per se een die Edwards voorstelt als blauwdruk voor hoe opnames uitgevoerd moeten worden. In plaats daarvan, zegt hij, was dit proces gewoon om te suggereren dat er meer manieren zijn om dit soort films te maken, waaronder, intrigerend genoeg, het gebruik van AI bij het filmmaken. Maar waarschijnlijk heel toepasselijk voor de man achter een emotionele en aangrijpende film over kunstmatige intelligentie, bekijkt hij dit niet met bezorgdheid, maar juist met optimisme.
“Ik ben enthousiast over de toekomst,” lacht hij. “Ik zie mogelijkheden met dit soort dingen. Het zou geen honderden miljoenen moeten kosten om een film te maken omdat het dan oneerlijk is, niemand kan dit soort dingen echt doen. Ik heb het gevoel dat het beste scenario [en] mijn geheime hoop is dat deze nieuwe digitale hulpmiddelen kinderen in hun slaapkamer of in de garage in staat zullen stellen om films te gaan maken die iets in hun hoofd hebben en het zal heel weinig kosten. Er zou een enorme explosie kunnen zijn, zoals een geweldige bioscoop, omdat mensen grote risico’s kunnen nemen omdat niemand veel geld zal verliezen.” Nu de toekomst van het filmmaken zo onbekend is, is de visie van Edwards rooskleurig. Nu is het alleen nog tijd voor de studio’s om te luisteren.
The Creator draait nu in de bioscopen. Voor meer over het sciencefictionepos, bekijk onze gesprekken met Edwards over het gebruik van guerrillafilmtechnieken en waarom hij na Rogue One een pauze nam van het regisseren.