Na een onderbreking van vier jaar was Black Mirror dit jaar eindelijk weer te zien in het zesde seizoen. Het breinbrekende sociale drama werd echter niet door iedereen met open armen ontvangen.
Al snel nadat de afleveringen op Netflix stonden, veroordeelden zowel fans als critici de show, en de 43% kijkcijferscore op Rotten Tomatoes bewijst dat. “Is iemand vergeten de schrijvers van seizoen 6 te vertellen waar de serie over ging?” schreef een Rotten Tomatoes-gebruiker, een ander voegde eraan toe: “Zeker niet meer dezelfde oude donkere sci-fi filmserie.”
Het publiek leek het niet leuk te vinden dat de makers van de serie verhalen over kwaadaardige machines en futuristische omgevingen hadden vervangen door echte horror en sociale strijd. Op zijn beurt werd er geklaagd dat de show saai, onherinnerlijk en erg on-Black-Mirror-achtig werd.
Nu er vele maanden voorbij zijn, is het tijd om terug te kijken op het seizoen en het nog een kans te geven. Dit nieuwe tijdperk van Black Mirror is eigenlijk een meer perfecte weerspiegeling van onze huidige maatschappij dan ooit tevoren, of dat nu ons post-COVID leven is of onze obsessie met ware misdaad.
Tijden veranderen
(Afbeelding credit: Netflix)
Een van de redenen waarom het nieuwste seizoen van Black Mirror zo anders aanvoelt dan eerdere afleveringen is het feit dat we in een steeds veranderende maatschappij leven.
De anthologieserie werd in 2011 gecreëerd door regisseur Charlie Brooker en is een sociaal commentaar op de gevaarlijke en gecompliceerde relatie tussen technologie en de mensheid. De show werd voor het eerst geïntroduceerd via de Britse televisiezender Channel 4, waar het in vijf afleveringen de gevaren van AI, CGI en sociale media onderzocht. Later werd het nog meer sci-fi-achtig toen het in 2015 naar Netflix verhuisde en het publiek meenam naar post-apocalyptische landen zoals in ‘Metalhead’ en dieper de cyberspace in.
Interessant genoeg houden de meeste recente afleveringen zich echter verre van robots en futuristische gadgets en richten ze zich meer op de huidige technologie en de verschrikkingen die mensen elkaar en zichzelf daarmee aandoen.
Ik zou zeggen dat dit een perfecte weerspiegeling is van ons veranderde leven na COVID. Met de pandemie kwam er veel beroering in de manier waarop we naar ons leven kijken en waar we bang voor zijn, omdat we ons al snel realiseerden dat er in plaats van robots, buitenaardse wezens en het paranormale veel meer echte factoren zijn om bang voor te zijn, zoals ziekte, de manier waarop we met elkaar omgaan en de effecten van het kapitalisme. In het nieuwste seizoen heeft Brooker deze thema’s perfect samengevat.
Het eerste voorproefje van de nieuwe Black Mirror speelt in op elk grammetje sociale angst dat je nog hebt na de altijd zo isolerende dagen van nationale lockdowns. In “Joan Is Awful” stort de hele wereld van een zakenvrouw in wanneer een wereldwijd streamingplatform een tv-verfilming van haar leven lanceert en haar donkerste geheimen aan de hele wereld laat zien. Het hield de maatschappij een spiegel voor van haar obsessie met drama en reality-tv en speelde in op de angst om bekeken te worden. Het gebruik van een streamingdienst als de schurk maakt de situatie veel mogelijker en dus beangstigender. En dat was nog maar het begin.
Wreedheid zonder technologie
(Afbeelding credit: Netflix)
Een andere klacht die veel kijkers hadden, was dat de show gewoon niet meer eng of schokkend was. Nu weet ik dat we ons allemaal het misselijke gevoel in onze maag herinneren toen we Kenny’s telefoontje hoorden aan het einde van ‘Shut Up and Dance’, of getuige waren van de martelende neigingen van de reisleider in ‘Black Museum’. Welnu, seizoen 6 heeft een aflevering die dit alles wel eens zou kunnen overtreffen en de meest verontrustende aflevering van Black Mirror tot nu toe zou kunnen zijn.
In ‘Loch Henry’, dat inspeelt op de obsessie van onze generatie met waargebeurde misdaad en de vernietigende effecten die dit kan hebben, wordt een jong stel gevolgd dat op weg is naar een schilderachtig Wicker Man-achtig stadje om een ogenschijnlijk saaie documentaire te filmen, maar al snel belanden ze midden in een gruwelijk lokaal verhaal dat schokkende gebeurtenissen uit het verleden naar boven haalt. Het donkere, rauwe camerawerk plaatst het publiek midden in het drama en is getuige van de terreur die zich ontvouwt.
Naast het gebruik van camera’s, oude tapes en de premisse van het maken van een documentaire, neemt technologie in dit verhaal zeker een ondergeschikte rol in, maar het kwaad in dit verhaal werd niet veroorzaakt door de apparatuur, maar door de mensen erachter. Het einde laat een wrange smaak achter die de moderne obsessie met waargebeurde misdaad en geld verdienen aan de dood weerspiegelt. De tapes onthullen massamoord, marteling, aanranding en valse gevangenschap door twee van de gruwelijkste moordenaars die de serie ooit heeft gezien, waardoor de kritiek dat de serie zijn scherpte heeft verloren nog verbijsterender wordt.
Brooker zelf verdedigde het nieuwe seizoen zelfs op het SXSW-evenement in Sydney met de opmerking dat ‘Loch Henry’ misschien wel de donkerste aflevering van allemaal is en, zoals hij het omschreef “fucking nasty – nasty as anything we’ve ever done.” Daar ben ik het helemaal mee eens, en deze aflevering voelt zeker aan als een grote verschuiving in het overkoepelende Black Mirror-thema waar we in de toekomst misschien meer van zullen zien, vooral met de introductie van Red Mirror.
Red Mirror
(Afbeelding credit: Netflix)
Als u tot de laatste aflevering van het seizoen bent gekomen, zal het u zijn opgevallen dat ‘Demon 79’ opent met een nieuwe titelsequentie met het label Red Mirror, een teken dat dit verhaal niet zal zijn zoals de andere.
Dat klopt, het griezelige zusje van Black Mirror heeft haar intrede gedaan. Demon 79 speelt zich af in het noorden van Engeland in de jaren 70 en volgt een verlegen verkoopmedewerkster die een oude entiteit oproept die haar dwingt om vreselijke daden te verrichten. Deze spookachtige aflevering gooit de gebruikelijke Black Mirror high-tech-dystopische code helemaal overboord en gaat terug naar de basis met een bijna bijbels verhaal over ethiek en moraal.
Nu weet ik wat u misschien denkt, wat is Red Mirror in hemelsnaam? Toen de aflevering voor het eerst verscheen, was ik er zeker van dat er een Red Mirror spin-off op komst was, maar het lijkt erop dat de verandering van titel te maken heeft met een verandering van thema. Nou, volgens de maker van de show, zoals The Tab meldt, komt dit allemaal door de verschuiving in focus van verhalen waarin technologie centraal staat naar verhalen die het horrorgenre verkennen. Dit markeert een nieuwe richting voor Black Mirror waarvan ik niet kan wachten om er meer van te zien.
Natuurlijk is het begrijpelijk dat als kijkers vertrouwdheid met de nieuwe afleveringen verwachtten, deze laatste afleveringen niet hetzelfde landden – maar dat is juist het punt. De heruitvinding van Black Mirror had al veel eerder moeten gebeuren. Het is al meer dan 12 jaar geleden dat de eerste aflevering uitkwam en het publiek schokte met zijn vergezochte technologische verhalen en waarschuwingen voor de toekomst, maar nu leven we in een maatschappij die praktisch door robots wordt bestuurd en waar smartphones permanent aan onze handen vastzitten, waardoor deze tropen achterhaald lijken.
Het laatste seizoen van Black Mirror, waarin horror en meer op de mens gerichte problemen aan bod kwamen, blies het sociale drama nieuw leven in. En nu Netflix opdracht heeft gegeven voor meer afleveringen, kan ik in ieder geval niet wachten om te zien wat Brooker nu weer gaat doen. Op naar seizoen 7…
Black Mirror is in zijn geheel te streamen op Netflix. Bekijk voor meer informatie de beste tv-programma’s van 2023, of bekijk onze lijst met aankomende tv-programma’s die in 2024 en daarna verschijnen.