In bioscopen van Pontio in Noord-Wales tot hartje Birmingham ontstaat een zee van roze en zwart. Barbieboxen versieren de snackstand, klaar voor spontane fotomomenten, en onheilspellende posters van Cillian Murphy verwikkeld in een vurig wrak doemen op boven degenen die kaartjes kopen. In het centrum van Londen is het nog een stapje erger gemaakt, met wannabe Barbies die met processco in de hand op vrolijke deuntjes rolschaatsen en een horde bioscoopbezoekers gekleed in gedempte antraciettinten en schemerroze.
De reden is Barbenheimer Day, wat voor degenen die het niet weten betekent dat ze zowel Greta Gerwigs Barbie als Christopher Nolans Oppenheimer achter elkaar kijken op de dag dat ze uitkomen. Het idee is een soort cultureel fenomeen geworden: naar schatting hadden op 10 juli alleen al meer dan 20.000 AMC Stubs leden voor beide films gekocht. Er zijn T-shirts gemaakt, er is gezwoegd over schema’s. Gezien het feit dat het zomerseizoen gereserveerd is voor kaskrakers, zou de anticipatie niet echt als een verrassing moeten komen. Maar wat is er met deze twee films dat zo’n op zichzelf staande golf van bioscoopbezoek heeft veroorzaakt?
“Het voelt als eenmalig”
(Afbeelding credit: Warner Bros.)
Voor filmliefhebber Carl Burch ligt het antwoord op de vraag wat Barbenheimer Day zo speciaal maakt voor de hand. “Wat het zo speciaal maakt, is dat er twee films – die tonaal gezien lijnrecht tegenover elkaar staan – op dezelfde dag uitkomen, bedacht en gemaakt zijn door twee van de beste regisseurs van onze tijd met een waanzinnig goede cast,” legt hij uit. “Bizar genoeg hebben ze, ondanks dat ze zo verschillend zijn, schijnbaar ook hun overeenkomsten.”
Burch heeft zijn Barbenheimerdag gepland met een groep vrienden en neemt een dag vrij van zijn werk om een strak gepland diner en cocktailuurtje in te passen. “Ik zou liegen als ik zou zeggen dat het internet geen grote rol speelt in waarom we er allemaal zo in geïnteresseerd zijn. Het voelt als een zeldzaamheid of eenmalig,” zegt hij. “De afgelopen zes maanden heb ik memes gezien over Barbenheimer. Overal op het internet stond dat deze twee films tegelijkertijd uitkomen en dat ze, misschien heel aanmatigend, een heel ander publiek zullen trekken. Het voelde heel leuk om in te spelen op de Barbenheimer-sensatie.”
“Leuk” is misschien een bijvoeglijk naamwoord dat maar bij één helft van het verhaal past. Een groep Barbies kampeert buiten Vue in Leicester Square, gewapend met glitter, luide beats en een doos vol wijn, klaar om feest te vieren met voorbijgangers. Hun doel? De release van Barbie gebruiken om de dag op te vrolijken, nieuwe mensen met elkaar in contact te brengen en kleine meisjes die hun droom willen waarmaken de kracht te geven. Hun deelname aan Barbenheimer, die afkomstig is van de sociale agenda-app HOWBOUT, gaat minder over de films zelf en is meer gericht op het blije gevoel dat is gemeld bij het zien van Barbie, dat kijkers al heeft getroost met gevoelens van warmte, genegenheid en escapisme.
De auteurs in het hart
(Afbeelding credit: Universal)
Schrijver en podcast Matt Brothers heeft een andere aanpak gekozen voor zijn Barbenheimer Day. Het debat over of je eerst Barbie of eerst Oppenheimer moet zien is fel betwist, maar zoals Brothers uitlegt, komt het soms gewoon op timing aan. “Ik was de enige die in een massale groeps-chat had gezegd dat het beter was om Oppenheimer als eerste te zien, en bijna iedereen was het niet met me eens. De algemene stemming was om de shell-shocked gevoelens tot het laatst te laten om van het Barbie-feest te genieten.”
“Ik denk dat ik, door Oppenheimer als eerste te zien, mezelf gelijk geef. Ik moet hoe dan ook vanwege de timing,” vervolgt hij. “Ik denk dat ik in ieder geval de eerste 20 minuten van Barbie een soort flashback zal hebben.”
Hoewel het Barbenheimer-effect al snel in memes en gemakkelijke lachsalvo’s is gecodeerd, is het geen sinecure om beide films op dezelfde dag te zien. Elk gekleed in hun eigen stilistische visuals, draaien zowel Barbie als Oppenheimer rond om zware thema’s rond existentialisme, onorthodoxe ambities en sociale constructies te onderzoeken. “Ik denk dat wat deze twee samenbrengt is dat het allebei echte auteur-gedreven werken zijn,” zegt Brothers. “De ene is een drie uur durende historische biopic met al die praktische effecten, de andere is een IP corporate shill job – en wat een optreden heeft Gerwig daar van gemaakt. Beide films staan zo lijnrecht tegenover elkaar, maar zijn elk zo ongelooflijk op hun eigen manier. Stilistisch verschillend, maar thematisch vergelijkbaar. Ik vind het gewoon geweldig hoezeer iedereen ze omarmt.”
Een feest
(Afbeelding credit: Warner Bros.)
Op een steenworp afstand van Barbieland op Leicester Square toont een groep acteurs en schrijvers van Britse vakbonden hun gepassioneerde steun voor de Amerikaanse SAG-AFTRA-stakingen. Tussen een reeks digitale posters van Margot Robbie en Ryan Gosling in een roze cabriolet schreeuwen de deelnemers aan de rally om betere regelgeving en bescherming, maar omarmen ze de big-budget films om hen heen met evenveel enthousiasme. Op een bord staat: “Budget Barbie… hoe kan Ken haar rekeningen betalen?”. De aanwezigen zijn uitgedost in roze jumpsuits, wat misschien bewijst dat het leven in plastic kan samengaan met een toekomst die fantastischer aanvoelt.
Voor Nolan’s Oppenheimer heeft de dag net zoveel lef. “Er waren veel mensen bij mijn IMAX-screening die duidelijk beide deden,” legt Brothers uit. “De medewerker die binnenkomt om de T&C’s te doen voordat de film begint, grapte dat ze ons welkom heette op de grootste filmdag van de zomer. Dit in IMAX zien was een dead cert voor mij – ik denk dat als dit gewoon twee normale films waren, ik gewoon geprobeerd zou hebben om ze allebei na het werk te zien.”
“Ik ben echt enthousiast over deze dubbelfilm,” vervolgt Burch. “Het voelt als een lange tijd geleden dat ik er echt zoveel om gaf om een film te gaan zien – of films in dit geval. Ik hou er ook van hoe deze double bill mensen aanspreekt van wie ik weet dat het toevallige of onregelmatige bioscoopbezoekers zijn. Hopelijk wordt het een geweldig weekend voor de cinema. Duizenden mensen hebben zo hard gewerkt om deze films te realiseren en hun harde werk moet gezien en gevierd worden.”
Een prachtig moment voor de cinema
(Afbeelding credit: Universal)
Nu Barbenheimer Day eindelijk komt en gaat, is feest zeker het gevoel dat in de lucht hangt. “Ik denk dat dit een eens-in-een-generatie-moment is,” zegt Brothers. “Wat ik hoop is dat de studio’s hier niet de verkeerde les uit trekken en proberen om nog meer paren films aan elkaar te knutselen. Het mooie van vandaag is dat het zo organisch is gebeurd, het is allemaal volledig zelf gegenereerd.”
Het is nog maar de vraag of de komende zomers een soortgelijk Barbenheimer-effect te zien zullen geven – zelfs als er al eerder versies van zijn geweest. Wat wel zeker voelt, is de hoop aan de horizon die door kernenergie wordt gevoed, ook al is die net zo kortstondig als Mattels Midge.
Barbie en Oppenheimer zijn nu allebei uit in de bioscoop. Voor meer over de films kunt u onze interviews met regisseurs Greta Gerwig en Christopher Nolan lezen.
En bekijk onze gids met de rest van de spannendste aankomende films in 2023 en daarna.