Wie is Hideo Kojima eigenlijk? De bedenker en regisseur van de Metal Gear Solid-franchise en de post-apocalyptische sci-fi Death Stranding uit 2019 wordt geprezen als een van de bonafide regisseurs van de game-industrie. Maar hoe actief Kojima ook is op sociale media, waar hij vaak zijn cinefiele vlag laat wapperen, het leven van de man blijft grotendeels onbekend.
Een nieuwe documentaire, Hideo Kojima: Connecting Worlds geregisseerd door Glen Milner, vertelt niet helemaal het levensverhaal van zijn onderwerp. Er wordt helemaal geen tijd besteed aan het uit elkaar vallen van Kojima en Konami, de Japanse gamegigant die fortuin maakte met de productie van games als de Metal Gear Solid-serie – en er wordt ook niets gezegd over Silent Hills, Kojima’s geannuleerde horrorgame die beroemd werd om zijn P.T., de korte ‘speelbare teaser’-horror van 2014. De documentaire besteedt een uur aan het onderzoeken van Kojima’s kunstenaarschap en persoonlijkheid, en onthult een excentrieke, zelfverklaarde micromanager wiens terugkerende verhalende thema’s en weemoedige verlangen om de wereld te verbinden hun oorsprong vinden in een jeugd vol nieuwsgierigheid.
Naast interviews met Kojima bevat de documentaire ook interviews met zijn medewerkers van zijn studio Kojima Productions, andere grootheden uit de industrie en Hollywood-vrienden zoals Norman Reedus, George Miller, Grimes en Mads Mikkelsen, die hun eigen blik werpen op Kojima’s ondoorzichtige genie. Na de wereldpremière vertoning op het Tribeca Film Festival, zijn hier acht dingen die we geleerd hebben over Hideo Kojima en het maken van Death Stranding uit de film.
Death Stranding was een riskante onderneming
(Afbeelding credit: Kojima Productions)
Om de emotionele inzet goed neer te zetten, opent regisseur Glen Milner de documentaire met een vaag overzicht van Kojima’s vertrek bij Konami (nooit bij naam genoemd) en het opnieuw opzetten van Kojima Productions onder Sony. De film opent in 2016 – er is een shot van Kojima die een nieuwe computer uitpakt voor op kantoor – en het begin van de ontwikkeling van Death Stranding.
Hoewel Kojima een belangrijk figuur is in de game-industrie, heeft hij in zijn eentje nog veel te bewijzen. Bij Konami was het Kojima’s taak om, in zijn woorden, “de winst te beschermen” en het merk van het bedrijf. Toen hij nog spellen voor Konami ontwikkelde, was het bedrijf groot genoeg om teams te steunen bij commerciële mislukkingen. Maar nu is Kojima onafhankelijk, en Death Stranding is een origineel concept in een media-ecosysteem dat gedomineerd wordt door bewezen intellectuele eigendommen. Kojima zegt in de film: “Als ik het verpruts, krijg ik geen salaris.”
Bovendien is Death Stranding geen rechttoe rechtaan actiespel. In plaats daarvan, volgens Kojima’s persoonlijke filosofieën en politiek, geeft Death Stranding spelers de leiding over een koerier die pakketjes moet afleveren bij kolonies en een satellietnetwerk moet herstellen, terwijl ze door een uitgestrekte post-apocalyptische Verenigde Staten trekken die overspoeld wordt door monsters. Met de nadruk op single-player traversal, overleven en een melancholische stemming die nu vooruit lijkt te lopen op de Covid-19 pandemie, had Kojima’s eigen team moeite met het oorspronkelijke concept van het spel. Er was “een grotendeels negatieve reactie” van iedereen, volgens Kojima.
De dood van Kojima’s vader leidde tot zijn carrière in games
(Afbeelding credit: Konami)
Connecting Worlds is verre van een diepgaande biografie van Kojima. Hoewel Kojima het heeft over zijn ouders en zijn jeugd in Osaka, zien we geen visueel bewijs van Kojima’s opvoeding. Geen familiefoto’s, geen zelfgemaakte filmpjes. We komen niet eens de namen van Kojima’s ouders te weten.
We komen echter wel iets over hen te weten. In de film vertelt Kojima dat hij na de dood van zijn vader zijn brood kon verdienen met videogames. Zoals Kojima uitlegt, hadden videospellen eind jaren ’70 en begin jaren ’80 een slechte reputatie in Japan. De moeder van Kojima accepteerde echter de ambities van haar zoon. Kojima zegt dat zijn uitgebreide familie vond dat hij zijn vooruitzichten verprutste, en dat hij absoluut wist dat zijn vader het ook niet zou hebben goedgekeurd. Het klinkt somber, maar wat zou Hideo Kojima nu zijn als hij naar zijn vader had geluisterd?
Kojima is een micromanager
(Afbeelding credit: @HIDEO_KOJIMA_EN)
Dit is misschien niet verrassend, gezien de top-down samenwerking bij de productie van games, maar Hideo Kojima geeft grif toe dat hij een micromanager is. Hij bemoeit zich vrijwillig met zoveel aspecten van de productie. In de film is te zien hoe Kojima lange discussies aangaat over ogenschijnlijk kleine zaken, zoals de lay-out van wegen en de kleurkeuzes in de onscreen HUD.
Kojima grapt dat hij bug-checks uitvoert in zijn dromen. Sommige pratende hoofden in de film, zoals CHVRCHES-zangeres Lauren Mayberry, vragen zich af of Kojima überhaupt wel slaapt.
Kojima’s filmische invloeden
(Afbeelding credit: Columbia Pictures)
Het is geen geheim dat Hideo Kojima van films houdt. “70% van mijn lichaam bestaat uit films,” staat er in de bio van zijn Engelstalige Twitter. In de documentaire zegt Kojima dat film “als zonlicht” voor zijn wezen is.
Natuurlijk duikt een film over Kojima in zijn liefde voor de filmkunst. De gameregisseur noemt een paar van zijn favoriete auteurs zoals David Lynch, David Cronenberg en Stanley Kubrick; een dergelijke onthulling kan een aantal van Kojima’s vroegere werken belichten, zoals de overheersende anti-oorlogsthema’s in zowel Kubrick’s Dr. Strangelove als Kojima’s Metal Gear Solid.
De documentaire onthult ten minste één film die Kojima aan de ontwikkelaars van Death Stranding heeft laten zien: de biografische film Loving Vincent uit 2017. De film, geregisseerd door Dorota Kobiela en Hugh Welchman, vertelt over het leven van Vincent Van Gogh en de tragische omstandigheden van zijn dood, met een nieuwe benadering van animatiepogingen om de stijl van Van Goghs beroemde schilderijen na te bootsen.
Kojima noemt niet expliciet een reden waarom hij Loving Vincent aan de ontwikkelaars van Death Stranding heeft laten zien. Het zou de sombere toon van de film kunnen zijn die Kojima voor het spel wilde. Misschien was het de bereidheid om te experimenteren die Kojima zijn medemakers ook wilde laten doen. Misschien was het gewoon de boeiende kunstzinnigheid van de film waar hij iedereen door wilde laten inspireren. Misschien was het al het bovenstaande.
De sterren van Death Stranding hadden het moeilijk om het te begrijpen
(Afbeelding credit: Sony)
Kojima’s liefde voor films strekt zich uit tot zijn videogamewerk, met een handvol arthouse- en Hollywoodsterren die aan Death Stranding verbonden zijn.
Oscarwinnaar Guillermo del Toro, die zijn gelijkenis aan een personage in het spel leent, is een van Kojima’s meest fervente supporters en lijkt degene te zijn die Kojima aan acteurs als Norman Reedus, Lea Seydoux en Mads Mikkelsen heeft gekoppeld. In de documentaire vertelt Reedus op hilarische wijze hoe hij aan Kojima werd voorgesteld via del Toro, die hem van tevoren belde en hem instrueerde om gewoon “ja” te zeggen tegen alles wat Kojima hem vertelde.
Alle acteurs geven toe dat ze het moeilijk vonden om Death Stranding te begrijpen. Troy Baker, die de antagonist Higgs Monaghan speelt, zegt dat hij het verhaal “aan het infuus” moest krijgen om het te begrijpen. Tussen dat en een moeizame productie met uitgebreide voice-over en motion-capture prestaties, is het geen verrassing dat Death Stranding bij een paar mensen in het verkeerde keelgat is geschoten. Maar alle betrokken acteurs zeggen dat ze Kojima gewoon hebben “vertrouwd”, zoals ze dat met elke filmregisseur doen, en dat ze dat vertrouwen beloond hebben.
Hideo Kojima voert een anti-oorlogspolitiek in zijn spellen
(Afbeelding credit: Konami)
Kojima onthult in de documentaire dat zijn ouders de Tweede Wereldoorlog hebben overleefd en zoveel leed hebben doorstaan zonder de volledige omvang ervan te begrijpen. De film kadert Kojima’s pacifisme in zijn geërfde trauma’s, wat kan verklaren waarom games zoals Metal Gear Solid, hoe cool ze ook zijn, geen eerbied hebben voor heldendaden in oorlogstijd zoals andere videogames.
Kojima zegt dat hij oorlogsgames “ongemakkelijk” vindt en dat hij, toen hij rond 1986 begon met het maken van games, “gevechten niet als heldendom wilde afschilderen”. Iedereen die de Metal Gear-serie heeft gespeeld, zal u vertellen dat directe gevechten niet echt de manier zijn om ze te spelen, en dat stealth niet alleen de enige haalbare optie is, maar ook veel precisie vereist om het goed te doen, anders loopt de speler het risico aan gevaar blootgesteld te worden.
Hoe de Japan Expo van 1970 leidde tot Death Stranding
(Afbeelding credit: Kojima Productions/505 Games)
Kojima beschrijft zijn jeugd als introvert maar vol nieuwsgierigheid. Hij ontsnapte vaak uit de echte wereld door middel van sciencefictionliteratuur en populaire cultuur. Zo’n overactieve verbeelding had ook nadelen, want Kojima vertelt dat hij het vreselijk vond om na schooltijd alleen thuis te komen, omdat zijn ouders lange dagen werkten. Zelfs als volwassene kan Kojima er niet tegen om alleen in het donker te zijn.
Deze onthulling in de documentaire kan een verklaring zijn voor P.T. In een interview met Eurogamer in 2012 zei Kojima dat hij geïnteresseerd was in het maken van een horrorgame, juist omdat hij “een beetje een bangerik” is, dus misschien weet hij hoe hij het publiek bang kan maken op een manier die genreveteranen niet weten. Jaren later zette Kojima de gamewereld in vuur en vlam met P.T., een speelbare demo van een door Kojima en Guillermo del Toro gezamenlijk geregisseerd Silent Hill-vervolg dat onherroepelijk werd geannuleerd.
Maar Kojima’s nieuwsgierigheid als kind stimuleerde de fascinatie voor de wereld buiten zijn buurt in Osaka. In 1970 vond in zijn geboortestad de Japan World Exposition, of Expo ’70, plaats. Kojima zei dat dit de eerste keer was dat hij mensen van over de hele wereld ontmoette en zag. Veel van de attracties van de beurs hadden demonstraties van geavanceerde technologieën – archiefbeelden in de documentaire tonen mensen die “videotelefoons” uitproberen – waardoor Kojima ervan overtuigd raakte dat technologie de weg naar wereldvrede was. Het is moeilijk om niet te zien hoe Kojima games op dezelfde manier benadert, waarbij Death Stranding draait om het streven om mensen in een geïsoleerde wereld met elkaar te verbinden.
Hoe Kojima Death Stranding ziet in het licht van de pandemie
(Afbeelding credit: Sony)
Death Stranding werd voor het eerst uitgebracht voor PS4-consoles op 8 november 2019. In december kwamen de eerste gevallen van het nieuwe coronavirus in het nieuws, en in maart 2020 nam de wereld een wijdverspreide quarantaine in acht.
Death Stranding speelt zich niet af in een apocalyps die wordt veroorzaakt door een virus dat door de lucht wordt verspreid. Maar de sombere sfeer van het spel, naast thema’s als collectief isolement, maatschappelijk verval en de alledaagse, maar essentiële behoefte aan arbeid, leent zich voor een realiteit die zovelen tijdens de wereldwijde pandemie hebben ervaren. Verkooppunten zoals NPR gaven commentaar op de griezelige voorkennis van Death Stranding als “een uitgebreide meditatie over de dood, eenzaamheid en verbinding”, en “een rustige reflectie over de manieren waarop we bruggen naar elkaar bouwen, zelfs in gevaar.”
In de documentaire geven Hideo Kojima en andere personen commentaar op de toevallig actuele verhaallijn van het spel. Een paar grappen dat Kojima een “halve profeet” is, terwijl del Toro een meer puntige opmerking maakt dat Death Stranding “een Covid-spel was voordat Covid [gebeurde]”. Kojima van zijn kant verwerpt elk idee dat hij in de toekomst kan kijken. Het enige wat hij wilde, en nog steeds wil, is dat games mensen over de hele wereld met elkaar verbinden.
Hier is de absolute, definitieve, totaal onbetwistbare volgorde van de beste Metal Gear games