Als we terugkijken op 2023, een jaar vol uitstekende films en ingrijpende filmdiscussies, van Barbenheimer als het culturele fenomeen van het jaar tot de recente ruzies over Ridley Scotts weergave van Napoleon Bonaparte, wat blijft er dan in uw geheugen hangen? Is het het ontroerende epos Killers of the Flower Moon van een van de meesters van de cinema, Martin Scorsese, of de laatste in de koelbloedige fascinaties van David Fincher, The Killer? Misschien is het iets dat letterlijk uitsteekt boven de gladgeschoren silhouetten van levensechte poppen, bastions van geschiedenis en moordenaars: hun niet te missen hoofddeksels.
Het Amerikaanse ideaal
(Afbeelding credit: Warner Bros.)
Toen bekend werd dat twee van de meest geanticipeerde films van het jaar (Barbie en Oppenheimer) gelijktijdig in de bioscoop zouden verschijnen, werden de opvallende esthetische verschillen tussen de twee al snel in fanposters verwerkt. Het gauche roze van Barbie botste met de donkere tinten van Oppenheimer, terwijl de hoofdrollen (Margot Robbie en Cillian Murphy) tegenover elkaar stonden in een stand-off.
Maar ondanks de tonale verschillen tussen de twee, had Barbenheimer veel meer gemeen dan alleen een releasedatum. We kunnen wel grappen dat de twee Amerikaanse culturele figuren allebei een goed broekpak waarderen en de kracht van een goed geplaatste hoed begrijpen, maar Barbenheimers aandacht voor accessoires is niet zo oppervlakkig als het op het eerste gezicht lijkt. Imago is een essentieel element van het Amerikaanse ideaal, waar beide regisseurs, Greta Gerwig en Christopher Nolan, rekening mee hebben gehouden.
Als het project van J. Robert Oppenheimer om de atoombom te maken eenmaal goed op gang is, wordt hij de sheriff van zijn eigen stadje van wetenschappers. Met een hoed met een brede rand en een riem met zilveren gespen creëert hij een outfit die een uniform wordt, waardoor het klassieke beeld ontstaat en de man en de mythe samensmelten. Oppenheimer laat zien hoe de vader van de atoombom zijn Amerikaanse droom waarmaakt, want hij is erin geslaagd om zijn liefde voor zijn ranch en zijn wetenschappelijke carrière te combineren.
Ondertussen, wanneer Barbie Barbie Land verlaat om uit te zoeken waarom ze “dreigende doodsgedachten” en een platte vloot heeft, verandert ze snel in een cowboy-outfit met franjes en een roze cowboyhoed. Barbie is enthousiast om de mensheid te ontmoeten en door meisjes overal te worden bedankt voor al het goede werk dat ze heeft gedaan, dus waarom zou ze niet kiezen voor een outfit die zowel klassiek haar is als haar Amerikaanse waarden laat zien. Voor zowel Barbie als Oppenheimer is de kledingkeuze veel meer dan alleen kleding. Van top tot teen symboliseert hun uiterlijk de waarden die ze koesteren en hun inherente patriottisme, dat in beide films onophoudelijk in twijfel wordt getrokken.
Nostalgie en identiteit
(Afbeelding credit: Sony Pictures)
Cowboyhoeden beleven momenteel een revival, niet alleen dankzij Barbie, maar ook dankzij allerlei andere culturele momenten. Beyonce is de nieuwste popster (van Madonna tot Lil Nas X) die de cowboyhoed opzet voor het Renaissance-album, waardoor het accessoire niet alleen een trend is in de cinema, maar ook een noodzakelijke begeleiding bij elk optreden. Historische figuren zijn zo vaak een nostalgische samensmelting van hun grootste prestaties en hun belangrijkste attributen. Misschien wel net zoals Charlie Chaplin’s snor en bolhoed, zal Beyonce’s imago voor altijd verbonden zijn met een zilveren paard en een bijpassende cowboyhoed met juwelen.
We herinneren ons Napoleon vanwege zijn militaire prestaties (en mislukkingen), zijn vermeende kleine gestalte en natuurlijk zijn bicornehoed. In de nieuwste film van Ridley Scott neemt Napoleon (Joaquin Phoenix) zijn hoed zelden af – het is zelfs een schok voor het publiek om zijn platgedrukte en statische hoedenhaar te ontdekken. Zijn toewijding aan Frankrijk blijkt uit zijn toewijding aan zijn militaire uniform, zelfs wanneer zijn leeftijdsgenoten zich als burgers kleden. Napoleons persoonlijke identiteit en patriottisme zijn één.
Een vermomming
(Afbeelding credit: Netflix)
De hoed in 2023 vertelt ons zoveel over een persoon, de cowboyhoed laat nu uw muzieksmaak zien, die verder gaat dan de wortels van het wilde westen en de country. Maar in The Killer van David Fincher zijn hoeden een manier om de fanatieke moordenaar van de Smiths (Michael Fassbender) te vermommen in plaats van een middel om hem te identificeren.
Voor de huurmoordenaar is de sleutel tot een succesvolle moordenaar “vermijden dat hij opvalt”, en daarom draagt hij witte chino’s, een lelijk Hawaïaans shirt en maakt hij het af met een emmerhoed. Cultureel gezien houden we ervan om geweld te romantiseren, en dat hebben we in veel van Finchers films gedaan. Maar door zijn moordenaar te kleden in een emmerhoed en vergeetbare toeristenkleding, kan het publiek de moordenaar niet zien als een suave figuur. Voeg daarbij zijn obsessie voor een band die al lang niet meer aanbeden wordt en zijn voorliefde voor een Maccies-ontbijt, en The Killer wordt net als zijn publiek weer een ploegenarbeider met een alledaagse, vaak saaie baan.
Het is duidelijk dat de hoed veel dingen kan betekenen, van concertfilms tot historische films. Maar bovenal vertelt de hoed ons in 2023 dat de bioscoop terug is! Weg zijn de claustrofobische kleine sets en minimalistische kledingkasten van de COVID-beperkte films. Dit jaar stond in het teken van epische kostuums, comebacks van veelgeprezen regisseurs en natuurlijk de nodige iconische hoofddeksels voor elke gelegenheid. Of dat nu een slag bij Waterloo is of een reis naar Barbie Land.
Bekijk voor meer informatie onze lijst met de beste tv-programma’s en beste films van 2023.