Het is alweer drie jaar geleden dat The Last of Us 2 uitkwam, en hoewel er al veel over is gezegd, is er niet echt een goed gesprek geweest over hoezeer Naughty Dog het einde heeft verpest. Of beter gezegd, hoe ze het perfecte einde hadden voor een complex en genuanceerd verhaal, maar het weggooiden voor de afsluiting van een eindbaasgevecht dat net zo goed ‘Jij wint’ op het scherm had kunnen laten flitsen voor de aftiteling.
SPOILER WAARSCHUWING: Voor het geval u The Last of Us 2 nog niet hebt gespeeld, gaat dit artikel in op de gebeurtenissen en thema’s van het einde.
Voor mij is het ‘echte’ einde van The Last Of Us 2 wanneer we Ellie weer thuis zien met Dina, maanden na het climaxgevecht in het theater, en ze nee zegt tegen Tommy’s verzoek om weer op Abby te jagen. Na alles wat er is gebeurd en verloren, is er een moment waarop we haar de kosten van het opnieuw vechten onder ogen zien zien – en als Tommy naar de kaart wijst, is Ellie’s gezicht er een van afschuw en angst, niet van wraak.
(Afbeelding credit: Naughty Dog)
Abby’s theater eindbaasgevecht tegen Ellie vat perfect het zinloze verlies samen dat iedereen op dit punt heeft meegemaakt: Abby’s vrienden zijn dood, Lev is Yara kwijt, de hele WLF en Seraphite groepen zijn letterlijk weggebrand. Er is zoveel dood tegen de tijd dat het einde van Jesse nauwelijks een komma is in de interpunctie van de gebeurtenissen; allemaal het resultaat van egoïstische motieven, intolerantie en starheid. En als je dan als Abby speelt, vecht je tegen Ellie die is veranderd in het perfecte archetype van een videogamebaas – een zelfdestructief, egocentrisch monster dat alleen kan zien wat belangrijk voor hem is.
Uiteindelijk
Meer lezen
The Last of Us Part 3 geruchten doen de ronde nu castingdetails naar verluidt uitlekken, en Ellie zal “net zo belangrijk” zijn als voorheen
Eerlijk gezegd dacht ik op dat moment dat Abby Ellie ging vermoorden tijdens de eerste playthrough. Mijn handen trilden omdat het eigenlijk wel goed voelde na al het bloedvergieten. De cyclus van geweld was eigenlijk een cyclus van schuld. Joel had de dokter niet moeten vermoorden; Abby had Joel niet moeten vermoorden; Ellie had Abby’s vrienden niet moeten vermoorden; enzovoort. Maar het zou nooit stoppen, en hier bewijst Abby dat ze de betere persoon is – ze loopt recht op het punt af waar ze niet meer terug kan, met een mes tegen Dina’s keel, mompelt ‘goed’ als ze erachter komt dat ze op het punt staat een zwangere vrouw te vermoorden… en stapt terug. Ze realiseert zich wat Ellie later niet begrijpt: ‘het’ eindigt nooit als je ‘het’ bent.
(Afbeelding credit: Naughty Dog)
Na het gevecht, als Ellie weer bij Dina is, zien we Ellie dit bijna, bijna, begrijpen. JJ, de baby van Dina en Jesse en Ellie’s geadopteerde dochter, is geboren en gegroeid, dus we weten dat er een redelijke tijd voorbij is gegaan. We weten ook dat Ellie niet in orde is, maar het wel probeert. Haar kunstkamer geeft dit perfect weer – het staat vol met foto’s van Dina, JJ, de boerderij en laat de liefde zien die daar leeft. Maar later zien we ook de duisternis die nog steeds in haar begraven ligt, door middel van een verborgen notitieboekje waarin ze haar onvermogen om Joels dood te verwerken beschrijft. Iets wat nog duidelijker naar voren komt in de volledige PTSS flashback die ze ervaart in de schuur terwijl ze de schapen naar binnen brengt. Het gaat niet goed met haar, maar ze heeft het zo ver geschopt…
De cyclus herhaalt zich
Dus als Tommy opduikt met nieuws over Abby, voelt het alsof Ellie die hem afwijst, haar eindelijk de hoek omdraait. Na alles wat er gebeurd is, begrijpt ze eindelijk dat alleen zij het kan laten ophouden. Voor mij is het echte einde van Last of Us 2 wanneer ze naar de gitaar gaat, erop speelt en het op zwart gaat. Het is Joels gitaar, nog steeds in de koffer, en we weten uit haar dagboek dat ze nog niet eens over hem heeft kunnen praten. Dus die gitaar tevoorschijn halen en erop spelen, als reactie op het nieuws over Abby, is een manier om indirect haar gevoelens te verwerken. Het is interessant dat de manier waarop ze de gitaar vindt – door hem om te gooien en terug te deinzen bij het geluid – het begin van de PTSS-aanval in de schuur weerspiegelt. Maar hier is de gitaar een bron van troost, niet van angst.
(Afbeelding credit: Naughty Dog)
Het zou het perfecte einde zijn geweest. Al dat zinloze bloedvergieten en pijn onderstreept door gewoon weg te lopen, de zinloosheid van dit alles benadrukkend door het onbeantwoord te laten. Om in plaats daarvan de ongedefinieerde mogelijkheid na te jagen van wat er zou kunnen gebeuren als ze blijft en alles de rug toekeert. De allerlaatste cutscène van de epiloog, waarin we Ellie in een flashback Joel zien confronteren, is hier het perfecte naschrift: als Ellie zegt: “Ik weet niet of ik je ooit kan vergeven. Maar ik wil het proberen”, kan ze net zo goed tegen zichzelf praten over alles wat ze in The Last of Us 2 heeft gedaan. Het was allemaal voor niets.
VECHT
Maar nee, we moesten helemaal naar Catalina Island lopen om twee vingers te verliezen in een klapgevecht met een bijna-dood Abby, alleen maar om Ellie het laatste woord te geven. Het is ook niet de eerste keer dat Naughty Dog de perfecte gelegenheid mist om een boodschap te benadrukken. In het eerste spel, wanneer Ellie David voor het eerst ontmoet, zegt hij dat zijn volk is vermoord door een ‘gekke man met een klein meisje’. Even lijkt het erop dat dit gaat over hoezeer een gezichtspunt kan veranderen wie een vijand en wie een vriend is. (Vergeet niet dat Abby vanuit haar gezichtspunt alleen maar bezig is met het wreken van haar vermoorde vader, zo’n beetje de kern van ‘het verhaal van de held’).
Het is duidelijk dat dit een rommelige wereld is na de ineenstorting en Joel heeft, zoals hij zelf toegeeft, ‘aan beide kanten gestaan’, wat impliceert dat hij het soort persoon is geweest dat we hem in beide games zien doden. Op dit punt, rond het vuur met David, verwachtte ik dat het verhaal me hiermee zou confronteren, door me mensen te laten ontmoeten die ik onder andere omstandigheden had gedood. Maar nee, ze maakten van David een pedofiele kannibaal en gooiden elke morele dubbelzinnigheid in het vuur van het eindgevecht dat daardoor ontstond.
(Afbeelding credit: Naughty Dog)
Ik kan het niemand echt kwalijk nemen dat het einde van The Last of Us 2 niet goed was. Ondanks alle aandacht voor het verhaal en de verhaalontwikkeling, is Naughty Dog nog steeds gebonden aan de verwachtingen van het publiek. En voor een big budget tentpole release als TLOU2 heb je een publiek dat niet wil dat verwachtingen te veel ondermijnd worden, en het gemiddelde videogamepubliek verwacht een duidelijk eindgevecht voordat de credits rollen. Mensen namen het niet zo goed op dat Joel de consequenties van zijn daden onder ogen moest zien, dus het was nooit gemakkelijk om een einde te maken dat een streep zette onder de zinloosheid van alles, met getraumatiseerde en ongedefinieerde dubbelzinnigheid. Dat gezegd hebbende, voor mij zal het spel altijd eindigen als Ellie weer thuis is bij Dina. En ik hoop dat ze het goed hebben.