Voor veel mensen blijft Disney’s Gouden Eeuw (1937-42) het hoogtepunt van de filmanimatie. Het omvat een bijna ongeëvenaard vijftal klassiekers – Sneeuwwitje en de zeven dwergen, Pinokkio, Fantasia, Dumbo en de eeuwige tranentrekker Bambi – het is een oogverblindende reeks die het medium voor generaties heeft gedefinieerd.
En hoewel het Muizenhuis sindsdien andere perioden van creatieve genialiteit heeft gekend – met name van 1989 tot 1999 (De Kleine Zeemeermin, Beauty and the Beast, The Lion King enzovoort) – is dat vroege tijdperk lange tijd de maatstaf geweest. Tot nu.
De laatste paar jaar is er een overvloed aan rijkdom geweest. Films als Spider-Man: Into/Across the Spider-Verse, Wolfwalkers en Guillermo del Toro’s Pinocchio hebben de animatie op verschillende manieren uitgebreid, geherdefinieerd en ondermijnd, net zoals de levensechte bewegingen van Sneeuwwitje dat in ’37 deden.
Ten eerste zijn er de esthetische variaties: of het nu gaat om celanimatie, CGI, stop-motion of een mix daarvan, de veelheid aan stijlen is ongelooflijk levendig. Maar wat ook opwindend is, is de verscheidenheid aan stemmen. In plaats van de overwegend blanke, patriarchale, heteronormatieve wereld van Oom Walt, bevat het huidige landschap meesterwerken van mensen uit alle lagen van de bevolking.
Het meest opwindende werk van de afgelopen 10 jaar is afkomstig van studio’s als Laika (Coraline, Kubo and the Two Strings) en Cartoon Saloon (The Secret of Kells, Song of the Sea), die het landschap in stilte naar hun eigen beeld hebben herschapen en cultureel specifieke verhalen naar voren hebben gebracht.
Dat wil niet zeggen dat er vroeger geen diversiteit was – de Japanse gigant Studio Ghibli heeft een canon van klassiekers die teruggaat tot het midden van de jaren ’80 (My Neighbour Totoro, etc.) – maar de huidige toegankelijkheid van verschillende soorten animatie, en de snelheid waarmee moderne meesterwerken gemaakt blijven worden, is nu ongeëvenaard.
Dus ja, Disney is nog steeds een belangrijke kracht in animatie, maar nu de wereld verder gaat, bevinden we ons misschien wel in het grootste animatietijdperk ooit, de perfecte convergentie van stijl, vorm en inhoud. Of ligt het aan mij?
- Ligt het aan mij, of zouden superhelden minder stoer moeten zijn?
- Ligt het aan mij, of worden er van te veel films musicals gemaakt?
- Ligt het aan mij, of is Riverdale een gedurfd, experimenteel meesterwerk?