Dankzij het prachtige werk van schrijver/tekenaar Christian Ward is de huidige serie Batman: City of Madness weer een voorbeeld van hoe de Dark Knight zich in de horror stort.
Als er een zinkgat ontstaat in Gotham, wordt Batman gedwongen om Two-Face te bezoeken in Arkham. Daar herinnert hij zich de gebeurtenissen uit Grant Morrison en Dave McKean’s historische strip Arkham Asylum: A Serious House on Serious Earth. “Jaren geleden moest ik daar een nacht in doorbrengen,” mijmert Batman bij zichzelf. “In mijn slechtste momenten… vraag ik me af of ik misschien nooit ben weggegaan.”
Ward legt bewust verbanden tussen de nieuwe City of Madness-serie en dat klassieke boek, en gooit er ook de Court of Owls en een Lovecraftiaanse versie van de Dark Knight – de Batman Below – tegenaan. Dat gezegd hebbende, heeft de nieuwe serie nog een lange weg te gaan voordat het Arkham kan overtroeven als misschien wel de meest verontrustende Batman strip aller tijden.
(Afbeelding credit: DC Comics)
Veel daarvan komt voort uit het feit dat het vanaf het begin moeilijk te zeggen is hoeveel van Arkhams verhaal zelfs maar traditioneel “echt” is. En dat is niet bedoeld in de typische zin van het woord, waarin een of ander trippy of droomachtig effect Batmans eigen perceptie voor een beperkte tijd verdraait. Het verhaal is zeker hallucinerend, maar dat komt omdat Morrisons specifieke interpretatie hier Batmans eigen wereld en geest als inherent zo beschouwt.
Batman, met zijn schouderpantser gebogen tot gekrulde stekels en zijn pak dat er vaak uitziet als gladde, opgezwollen huid over zijn lichaam, kan nauwelijks worden beschouwd als een betrouwbare verteller in zijn eigen leven. Zoals veel personages en schurken aangeven, is het onduidelijk hoeveel van Batmans bestaan slechts een glimp is van zijn eigen “waanzin”.
“Soms denk ik dat het gesticht een hoofd is. We zitten in een enorm hoofd dat ons allemaal droomt,” poneert de Mad Hatter. “Misschien is het jouw hoofd, Batman. Arkham is een kijkglas en wij zijn jou.”
(Afbeelding credit: DC Comics)
De dingen die een Batman-verhaal meestal stabiliseren – het gevoel van avontuur of Batmans onvermijdelijke heldhaftige daden – zijn hier nergens te vinden. Het weinige actieverhaal dat er is (de gevangenen van Arkham gijzelen het personeel en Batman wordt door hen opgejaagd nadat hij is gearriveerd) wordt opgeslokt in een brede nachtmerrie.
Deze Batman is een wezen van tandenknarsen en zelfhaat, een man die inziet dat hij niet kan ontsnappen aan Arkham of zijn eigen hoofd (of beide). En in plaats van de empathie die hij meestal voor zijn zwakkere vijanden heeft, behandelt de Caped Crusader ze hier met walging, alsof hij de slechtste versies van zichzelf te zien krijgt en weigert dat toe te geven.
Arkham is doorspekt met religieuze allegorieën, tarotbeelden en talloze verwijzingen naar andere “Hoeveel ervan speelt zich af in het hoofd van het personage?” verhalen zoals Alice in Wonderland en zelfs Psycho.
Veel ervan is echter versmolten tot een product van de vele obsessies van de personages. Het verhaal van Batman is gebaseerd op het verhaal van Amadeus Arkham, de stichter van het Asylum en iemand die door meerdere tragedies en een door trauma’s verwrongen jeugd uiteindelijk een gedoemde patiënt in zijn eigen ziekenhuis wordt. Zijn zoektocht om te “genezen” lijkt echter veel op de pogingen van Batman om te “redden” – uiteindelijk zonder resultaat.
In plaats daarvan lijkt het groeiende, angstaanjagende besef te zijn dat ze allebei slechts de zon zijn, omringd door wezens in een baan om de aarde die delen wat hen ziek maakt. Het is een detail dat fysiek tot leven wordt gebracht door de gepijnigde Clayface, die Batman met uitgestrekte armen benadert: “Mijn huid is ziek, Batman. Hij is verrot en sijpelt. Alleen jij kunt me helpen. Ik wil alleen mijn ziekte delen.”
Een boze Batman reageert door hem genadeloos te slaan.
(Afbeelding credit: DC Comics)
De tekeningen van Dave McKean geven het gesticht weer als een doolhof zonder patronen of bredere reden. Het is een passende keuze, aangezien het boek duidelijk maakt dat het fysiek verlaten van het gesticht op geen enkele manier gelijk staat aan het mentaal vinden van je weg naar buiten. McKean en Morrisons benadering van traditionele strippanelen verdiept het “konijnenhol”-gevoel van de lezer nog meer. Het is allemaal erg mooi, vaak op een macabere manier, en het enige personage dat er ongeschonden uitkomt is de Joker, die volgens een psycholoog een soort “super geestelijke gezondheid” bezit die hem in staat stelt om met de wereld om te gaan.
Of in dit geval, Batman, het onderwerp van gestoorde fascinatie van elk personage en vooral van de Joker, die hem met flirterig, sadistisch plezier behandelt.
Talloze voorbeelden van Batman-media hebben de vraag gesteld: “Creëert Batman zijn eigen schurken? Trekt zijn aanwezigheid hen op de een of andere manier naar voren of inspireert hij hen?” Arkham Asylum: A Serious House on a Serious Earth stelt dat ze er misschien al waren, verzinsels van Batmans gebroken geest, die op de loer liggen in de gangen van een plek die meer een thuis is dan hij ooit zal beseffen.
Arkham Asylum: A Serious House on Serious Earth is nu uit bij DC Comics. Batman: City of Madness #1 is nu ook verkrijgbaar.
The Ten-Eyed Man, The Penny Plunderer en meer! Dit zijn de vreemdste Batman-schurken aller tijden.