Ik bezocht de Alan Wake 2 live-actie set en ik was er helemaal verbaasd over

U hebt Max Payne wel eens een grimas zien trekken, maar wat dacht u van een glimlach? Tegenover Sam Lake staan is op z’n best surrealistisch, want de creative director van Remedy Entertainment heeft niet alleen enkele van de beste actiegames aller tijden vormgegeven, maar er ook de hoofdrol in gespeeld. Nu, in de fysieke manifestatie van een wereld die hij tot werkelijkheid heeft gemaakt, is surrealistisch nauwelijks haalbaar.

We zijn op een soundstage in Helsinki, Finland, en Lake’s grootmoedige enthousiasme begint aanstekelijk te worden. Mijn grijns begint die van hem te weerspiegelen als Ilkka Villi de set oploopt als Thomas Zane, de acteur heeft nu het verfomfaaide pak van Alan Wake ingeruild voor een wit zijden overhemd en een strakke leren spijkerbroek – The Doors’ frontman Jim Morrison verpersoonlijkt, circa ’68. Net als ik denk dat ik Alan Wake 2 onder de knie heb, slaat Remedy al mijn verwachtingen aan diggelen.

Lake mag dan wel de hoofdontwerper van deze scène zijn geweest, een live-actie echo die in Alan Wake 2’s ‘Room 665’-missie werkelijkheid zal worden, maar zijn vreugdevolle reactie op het moment dat deze scène zich ontvouwt is geheel ongescript. “Het was het eerste moment dat ik Thomas Zane tot leven zag komen – haar, make-up, kostuum, houding, alles,” zegt hij. “We hadden de rol met Ilkka gerepeteerd, maar dit was de eerste keer in de kamer met Zane, en ik wist dat de scènes die we gingen opnemen tot de beste van het spel zouden behoren.”

Eerder dit jaar bracht ik een dag door in de Dark Place – het martelende droomlandschap waar Wake al 13 jaar gevangen zit. Het was tot leven gebracht in de fysieke wereld als een reeks ingewikkeld aangeklede sets, elk ontworpen om een belangrijke locatie uit Alan Wake 2 te weerspiegelen in dienst van Remedy’s enorme interactieve verhaalambities. De studio heeft meer geïnvesteerd in gefilmde live-actie dan ooit tevoren, en de toewijding aan experiment en authenticiteit is echt opwindend.

De donkere plek binnenstappen

(Afbeelding credit: Mikko Riikone, Remedy Entertainment)”Live-actie werkt als een poort naar de vreemde, psychedelische droomrealiteit”Anssi Maatta, regisseur live-actie

Laten we een stapje terug doen, want ik moet waarschijnlijk de scène neerzetten. Als ik op de set aankom, is Ilkka Villi (de acteur die Alan Wake vertolkt) al aangekleed en klaar voor actie. Gelaagde herfstkleding die betere dagen heeft gekend; zijn langere gitzwarte haar en onverzorgde baard die het ijzingwekkende verstrijken van de tijd onder Cauldron Lake aangeven. Ik heb het grootste deel van het afgelopen decennium gehoopt dat ik op een dag herenigd zou worden met de auteur die verantwoordelijk is voor belangrijke romans als ‘Vertrek’ en ‘Terugkeer’. Ik had alleen niet verwacht dat het zo zou zijn.

Villi kruipt al in de huid van een doodsbange Alan Wake als hij Helsinki verlaat en kamer 665 van het Oceanview Hotel binnenstapt. Het kamernummer, een obscure Remedy easter egg; de locatie, een link naar het Remedy Connected Universe. Er staat een bar naast een raam dat, na wat magie in de postproductie, uitkijkt over de neonverlichte straten van New York City die zich manifesteren in de Dark Place. Twee gebruikte tumblers staan op de bovenste plank van de bar, flessen halflege scotch staan op de bodem. Elders staat een stapel CRT televisies, en een groot abstract kunstwerk dat een zwart-wit spiraal voorstelt – de coverart van een boek getiteld ‘Withinside’ in Alan Wake Remastered, en een ets op een deur in Control’s Oceanview Motel. Gerafelde Perzische tapijten zijn bedekt met verfrommelde, met inkt bevlekte manuscriptpagina’s en er staat een afgedankte typemachine binnen handbereik van een onopgemaakt bed.

“Kijk gerust rond in Alan’s kamer,” zegt Anssi Maatta, regisseur van de cinematografie en live-actie, “maar pas op dat u niets aanraakt.” Dat is een eerlijk verzoek. Remedy heeft onvermoeibaar gewerkt om ervoor te zorgen dat de ruimtes die in de Northlight Engine zijn ontworpen en de ruimtes die in de echte wereld zijn nagebouwd, een directe weerspiegeling van elkaar zijn. Live-actie wordt namelijk niet alleen gebruikt voor de impact van Alan Wake 2, maar eerder om de thematische rode draden van het verhaal verder te verankeren.

“We willen niet verbergen dat we verschillende media gebruiken in Alan Wake 2,” voegt Maatta toe. “Zelfs de kernthema’s van het verhaal draaien om verschillende realiteiten,” legt Lake uit, waarbij hij opmerkt dat de twee media nauw met elkaar verweven zijn om de “droomachtige aard van de Dark Place” te helpen vastleggen. Hij zegt dat het concept is ontworpen om “je uit balans te houden, je te laten afvragen wat echt is en wat ingebeeld, en je te laten nadenken over de lagen van de werkelijkheid. Een deel hiervan wordt bereikt door het medium om te schakelen van de game naar live action en weer terug.”

(Afbeelding credit: Josh West, GamesRadar+)Home sweet home

(Afbeelding credit: Remedy Entertainment)

Ik kon ook de set van de Writer’s Room bezoeken, wat een fysieke manifestatie is van de Writer’s Room waar je tijdens Alan Wake 2 op elk moment naartoe kunt warpen – hier herschrijft Wake de realiteit van de Dark Place met nieuwe plotideeën en verhaallijnen die hij tijdens zijn reizen oppikt. Wat indrukwekkend is aan deze ruimte, is hoeveel aandacht er is besteed aan details om de schaal goed te krijgen voor live actie. Het is een donkere, dreigende plek, met niet veel meer dan een enorme schrijftafel en typemachine, een groot schoolbord, een oude beeldbuis en natuurlijk een opgezette uil als middelpunt.

Maatta zegt dat Remedy “wat meer vrijheid had om raar te doen met de stilering” tijdens live-actiescènes, omdat deze “wat eenvoudiger te maken zijn dan volledig computergebaseerde cinematics”. Caleidoscopen, haargel, sigarettenrook en alles. Wat interessant is, is dat Remedy, hoe buitensporig veel dit ook is, zich terughoudend opstelt bij het werken aan een consistente visuele identiteit. “Live-actie werkt als een poort naar de vreemde, psychedelische droomrealiteit. Cinematische scènes worden gebruikt als de lijm tussen de gameplay en de belangrijkste verhaalbeats,” zegt Maatta, eraan toevoegend dat Remedy “extra aandacht heeft besteed aan de overgangen zodat de algehele ervaring zo soepel en solide mogelijk aanvoelt.”

Het is een hele klus geweest om deze samenhang te bereiken. Alan Wake 2 is al bijna vier jaar in productie, met meer dan 130 medewerkers. Het is niet ongewoon dat videogames tijdens de ontwikkeling drastisch van vorm veranderen, en de eisen van het integreren van ambitieuze opnamelijsten maakt het alleen maar ingewikkelder – als iets eenmaal voor de camera is vastgelegd, is er weinig mogelijkheid om het later nog te veranderen. Dit is iets waar Remedy in het verleden wel eens tegenin is gegaan. “Traditioneel is de productie van videogames iteratief en de productie van live action lineair,” zegt Lake. “Ze gaan in verschillende cycli vooruit. Het kan moeilijk zijn om ze op elkaar af te stemmen. We hebben dit op de harde manier geleerd met Quantum Break, omdat we geen controle hadden over de live action-productie en het schema.”

Remedy maakte in 2016 gebruik van vier volledige live-action afleveringen om elke act van het spel met elkaar te verbinden, gemaakt door een extern bedrijf, Lifeboat Productions. Voor Alan Wake 2 haalde Remedy zoveel mogelijk in huis om de studio volledige autonomie te geven over de uitvoering en structuur van de live action-afleveringen. “We hebben zorgvuldig belangrijke locaties uitgekozen die ver genoeg in het spel waren gepolijst om ze 1:1 in de studio te bouwen. Zelfs toen ze eenmaal gebouwd waren, hebben we ze gefotografeerd en de gameversies verder gepolijst op basis van de fysieke versies,” zegt Lake, die verder gaat op deze toewijding aan authenticiteit. “Om te beginnen gebruiken we gescande digitale dubbelgangers van de acteurs in het spel, dus het was vanzelfsprekend dat we dezelfde acteurs in live-acties hadden. In een paar gevallen hebben we ook eerst de fysieke kostuums voor de personages gemaakt en ze daarna gescand voor het spel.”

Niet lang nadat Villi zijn positie naast het bed heeft ingenomen, valt de set helemaal stil. Villi houdt beide kanten van een Steadicam-systeem vast terwijl de crew zich over de monitoren buigt om ervoor te zorgen dat de scène goed wordt geblokkeerd. “Zijn jullie klaar?” Maatta vraagt het aan Villi, die een licht knikje teruggeeft. “Oké dan, en actie!” Er volgt een vlechtwerk van bewegingen, waarbij Villi zijn gewicht verplaatst terwijl hij met methodische precisie paniekerige regels opzegt. Aan de zijkant staat Sam Lake; zijn lichaam weerspiegelt Villi’s – Wake’s – eigen bewegingen.

Van plaats ruilen

(Afbeelding credit: Anssi Maatta, Remedy Entertainment)

Iets wat ik in het verleden denk ik niet helemaal gewaardeerd heb, is dat Alan Wake het resultaat is van twee optredens – Ilkka Villi zorgt voor het lichaam en Matthew Porretta voor de stem. Ik heb al eerder gezegd dat Villi lijnen met methodische precisie voordraagt, en dat komt omdat Porretta ze extern moet overdubben nadat de uitvoering is opgenomen. De enorme omvang van die creatieve inspanning woog op mij toen ik naar deze scène keek. Villi daarentegen lijkt niet van zijn stuk gebracht.

“Ik vind het geweldig om met Matt te werken en ik ben er erg trots op dat ik Alan als acteur met hem deel. Helaas konden we maar zelden in dezelfde kamer (of op hetzelfde continent) zijn toen we aan Alan Wake 2 werkten,” vertelt hij, over de complexiteit die COVID-19 met zich meebracht voor de productie. “Gelukkig voor mij waren de live-actiescènes zo ingedeeld dat ik de hele performance, inclusief stem, vrij kon doen, zonder dat ik met iets hoefde te synchroniseren. Matt zou dan een paar maanden later al die scènes nasynchroniseren. Tijdens de voorbereiding luisterde ik naar veel VO-materiaal van Matt en probeerde ik zijn ritme en intonatie een beetje onder de knie te krijgen, maar ik kan me voorstellen dat het nasynchroniseren nog steeds niet erg makkelijk voor hem kan zijn geweest.”

“Ik vind het geweldig om met Matt te werken, en ik ben er erg trots op dat ik Alan met hem deel”Ilkka Villi, acteur

Voor Villi is het niet de enige uitdaging om ervoor te zorgen dat hij perfect synchroon loopt met Porretta. Villi’s aanwezigheid is voor het vervolg uitgebreid en neemt de rol van Thomas Zane op zich – de dichter die beschermer is geworden en in het originele spel in een duikpak verschijnt. Nu lijkt het erop dat er iets veel verraderlijkers aan de hand is, waarbij Zane de onderwateruitrusting inruilt voor een vervormde kopie van Wake’s lichaam en de schrijver tegenwerkt terwijl hij probeert te ontsnappen uit de Dark Place. “Ik heb het geluk gehad dat ik veel verschillende dingen heb mogen doen in mijn acteercarrière, sommige zelfs heel vreemd, maar ik heb nog nooit in een tweeakter gespeeld waarin ik beide personages speel,” zegt hij. “Dus dit was de eerste keer; het was niet makkelijk, maar wel heel leuk.”

Zodra het filmen voor Alan Wake is afgerond – een paar kwellende dagen, gezien de hoofdruimte die Villi moest innemen – gaat het terug naar haar en make-up. “Op een dag na de lunch was het tijd om mijn baard af te scheren en de strijd aan te gaan om Zane’s leren broek aan te krijgen,” lacht hij. Villi legt uit dat hij ruim de tijd heeft gehad om te bepalen hoe hij Zane zou uitbeelden nu hij zijn lichaam en stem volledig onder controle heeft, en dat hij nauw heeft samengewerkt met Sam Lake en Anssi Maatta om de voorstelling te verfijnen.

“We hadden een repetitiedag voor het personage van Tom Zane voorafgaand aan de opnames,” vervolgt Villi, “waar we ideeën uitwisselden en een soort schetsen maakten van hoe Tom deze keer zou kunnen zijn. Sam voltooide de scripts voor de scènes in de hotelkamer pas daarna. Dus we hebben met z’n drieën het personage een soort van geboren laten worden. Maar de eerste keer dat ik Tom Zane speelde, was nadat we Alan’s kant al hadden gefilmd voor al hun scènes samen.”

(Afbeelding credit: Mikko Riikonen, Remedy Entertainment)Take Control

(Afbeelding credit: Remedy)

Anssi Maatta regisseerde de verrukkelijke Dr. Casper Darling live action segmenten in Control, maar hij zegt dat zijn werk aan Alan Wake 2 veel complexer is geweest. “We hadden één acteur, de geweldige Matthew Porretta, en een zeer kleine studioset met slechts één bruikbare camerahoek en een crew van 10 mensen. Nu hebben we meerdere genres, variërend van komedie tot horror, een zeer diepgaande en complexe verhaalstructuur, veel in-camera VFX, een grote cast en meer dan 10 verschillende sets en locaties. Alles is zo veel veeleisender en uitdagender, waardoor wij, het team, als creatieven naar een heel ander niveau worden getild.”

Als Tom Zane de set op stapt, komt de hele crew in actie. Villi en Maatta buigen zich over een monitor en bekijken het optreden van Alan Wake dat slechts enkele uren geleden is opgenomen, en een paar minuten later leert Lake de acteur vrolijk een dans die sommigen van u misschien herkennen uit Alan Wake’s American Nightmares. Het is een wirwar van bewegingen en regieaanwijzingen, waarbij veel aandacht wordt besteed aan de positie en aanwezigheid van Villi. Hij moet niet alleen uitzoeken hoe hij Zane moet neerzetten – die wordt voorgesteld als een losgeslagen filmmaker, iemand die misschien al meer dan 60 jaar vastzit in de Dark Place – maar ook hoe hij het beste kan acteren op basis van zijn eerdere optredens. Wake en Zane delen samen scènes, waarbij Villi beide rollen vertolkt.

“We hadden een acteur die me hielp in de scènes tussen Wake en Zane, die eerst voor Zane inviel en daarna voor Wake. Hij was geconcentreerd en bracht de tekst, maar ik vroeg hem altijd om heel neutraal te zijn in zijn uitvoering. Ik moest degene zijn die besliste hoe Zane zou zijn en hoe hij op dingen zou reageren. Dus op een bepaalde manier acteerde ik al een beetje als Zane in mijn hoofd terwijl ik eigenlijk als Wake acteerde,” zegt Villi.

“Het feit dat Wake’s overheersende gemoedstoestand verwarring en een zekere wat-de-fuckness is, maakte dat wat gemakkelijker. De ironie van dit alles was dat toen ik eindelijk een scènepartner had in de live action-opnames van Alan Wake 2, ik er nog steeds niet echt een had. Maar Sam en Anssi waren er constant om me te regisseren, me met alles te helpen en me ervan te overtuigen dat wat ik deed zin had. Ik vond het een prachtige samenwerking.” Later zie ik op een grote monitor de afzonderlijk opgenomen optredens van Zane en Wake samengevoegd om hun gezamenlijke scène na te bootsen, en eerlijk gezegd is het effect verbluffend.

Rimpelingen van de werkelijkheid

(Afbeelding credit: Remedy Entertainment)”Ik wist dat de scènes tot de beste van het spel zouden behoren”Sam Lake, creative director

Als puntje bij paaltje komt, ben ik er meer dan ooit van overtuigd dat Alan Wake 2 het meest ambitieuze project van Remedy Entertainment tot nu toe is. De studio heeft in het verleden al gespeeld met de naadloze integratie van live actie en in-game spel, maar nog nooit in zo’n gedurfde mate. Het is de aandacht voor detail en de bereidheid om te experimenteren die me zijn bijgebleven, waardoor ik nog meer zin heb gekregen om het eindresultaat op 27 oktober 2023 te bekijken.

Als ik met Lake spreek, weet hij heel goed dat er makkelijkere paden te bewandelen waren. De kruising tussen gameplay, cinematics en live action die Remedy nastreeft, brengt uitdagingen met zich mee voor zowel de ontwikkelaars als de uitvoerders, en de uitbreiding van Villi’s rol maakt het nog ingewikkelder. Maar hij zou het ook niet anders willen.

“Twee acteurs laten samenwerken om het personage van Alan Wake te creëren is heel hard werken. Ilkka en Matt doen het heel goed en doen het al heel lang. Het zijn allebei briljante acteurs. Ik wilde ze allebei de kans geven om een personage volledig voor zichzelf te hebben, waarbij ze zelf alle keuzes konden maken om het personage uit te beelden. Matt was Casper Darling in Control, en nu is Ilkka Thomas Zane – en ik kan niet wachten tot de spelers Ilkka’s Zane leren kennen.